درمیزگرد ایرنا مطرح شد:
لزوم تدوین طرح جامع بافت تاریخی شهرها
آثارنیوز: سمنان- جلوگیری از تخریب روزافزون بافت تاریخی شهرها، نوسازی و بازآفرینی این مناطق و توسعه صنعت گردشگری بر لزوم تدوین طرح جامع در استانها از مباحثی بود كه درمیزگرد ایرنا سمنان باموضوع ؛ضرورت تدوین طرح جامع بافت تاریخی شهرها؛ مطرح و بررسی گردید.
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایرنا، متاسفانه تابحال برای نوسازی و بازآفرینی این مناطق كه در واقع ظرفیتی پرارزش برای توسعه صنعت گردشگری می باشد به جز در مواردی، اقدام اساسی صورت نگرفته است.
به گفته كارشناسان، در بافت تاریخی فرهنگ و تاریخ درهم تنیده شده است در واقع این فضاها به كیفیت و تاریخی بودن شهر گواه میدهد وهویت و شناسنامه شهری است كه ویژگیهای ممتازی را در شهر متبلور میكند.
مسوولان امر معتقدند، خیلی از شهرهای دنیا مسیری برای پیاده روی گردشگران و بازدید از بافت تاریخی فراهم ساخته اند كه باید از الگوی های مختلف برای معرفی بافت ها همچون برگزاری نمایشگاه ها و اجرای برنامه های متنوع بهره برد.
بر اساس آمار بیش از 140 هزار هكتار بافت تاریخی در شهرهای كشور وجود دارد و هزار و 700 محله شامل یكهزار بافت ناكارآمد و فرسوده شهری، 600 بافت تاریخی، یكهزار و 100 سكونتگاه غیررسمی در شهرهای كشور شناسایی شده است.
20 میلیون نفر از جمعیت 80 میلیونی ایران در بافت های تاریخی و فرسوده شهرها زندگی می كنند و طبق برنامه ششم توسعه سالانه 270 محله شامل بافت فرسوده، بافت تاریخی و سكونتگاه غیر رسمی بازآفرینی و ساماندهی می گردد.
به اعتقاد كارشناسان، امر فعال شدن ستاد بازآفرینی شهری كشور از سال 94 در كشور مبین توجه و رویكر دولت تدبیر و امید به محله های بافت فرسوده است.
572 هكتار بافت فرسوده در شهرستان سمنان وجود دارد كه حدود 357 هكتار آن بافت تاریخی است كه قابلیت جذب توریست و سرمایه گذاری را دارد.
2 هزار و 200 هكتار بافت فرسوده در این استان وجود دارد كه باید با ارائه تسهیلات برای جلوگیری از روند افزایشی این بافت ها اقدام اساسی كرد.
سهم شهرستان سمنان از بافت فرسوده شهری استان بیش از 25 درصد است كه 70 درصد آن در بافت تاریخی و هسته مركزی شهر واقع شده كه می توان با اتخاذ تصمیمات راهبردی این مناطق را به قطب گردشگری تبدیل كرد.
خبرگزاری ایرنا سمنان در همین ارتباط میزگردی با عنوان ' بافت تاریخی شهرها، ظرفیت مهم برای توسعه گردشگری'با حضور مهدی صمیمیان معاون امور عمرانی و برنامه ریزی فرمانداری شهرستان سمنان، حمیدرضا دوست محمدی رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سمنان، محمد زحمتكش عضو شورای اسلامی شهر، سعید حسینی رییس سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری سمنان، محمودرضا دارائی مدیرامور گردشگری شهرداری سمنان و حسین صدر ناصری پژوهشگر حوزه عمرانی و شهری برگزار كرد.
**اختصاص اعتبار مبین توجه به بافت تاریخی است
معاون امور عمرانی و برنامه ریزی فرمانداری سمنان در این میزگرد اظهار داشت: از 2 هزار و 950 هكتار محدوده شهر سمنان 572 هكتار بافت ناكارآمد میانی وجود دارد كه از این مقدار، بیش از 357 هكتار آن بافت تاریخی است كه در حدود 25 هزار و 370 نفر جمعیت در این بافت ساكن است.
مهدی صمیمیان اضافه كرد: در 182 هكتار سكونتگاه غیر رسمی در شهر 12 هزار 378 نفر جمعیت وجود دارد و 30 درصد جمعیت شهر سمنان در بافت فرسوده است.
وی ادامه داد: برپایه برنامه پنج ساله ماده 59 برای استان سمنان 36 محله پیش بینی شده كه از این تعداد 17 محله برای شهر سمنان در نظر گرفته شده است.
معاون عمرانی فرمانداری سمنان اظهار داشت: در سال قبل برای مطالعه، حفظ و مرمت بناهای تاریخی هشت میلیارد ریال اعتبار پیش بینی شد كه این اعتبار درحدود چهار درصد كل بودجه عمرانی شهر سمنان است.
وی تخصیص اعتبارات را نشان از اهمیت به این مهم دانست و اظهار داشت: توسعه صنعت گردشگری در این شهر نیازمند همدلی و همكاری نهادهای مربوط با یكدیگر است.
صمیمیان خاطرنشان كرد: نبود توقفگاه از معضلات برخی بناهای تاریخی شهر سمنان است و برای این معضل باید چاره اندیشی شود.
وی تولید راهبند، پیاده روسازی را بعضی از راهكارهای حفاظت از بناهای تاریخی و توسعه گردشگری در این شهر برشمرد.
**طرح جامع بافت تاریخی شهرهای تدوین شود
عضو شورای شهر سمنان اظهار داشت: بافت تاریخی به لحاظ نگاه اقتصادی جزو بخش های با ارزش هرشهر تلقی می گردد و لزوم دارد رسیدگی و احیای بافت تاریخی در اولویت كارها قرار گیرد.
محمد زحمتكش اضافه كرد: بافت تاریخی بافتی بسیار صدمه پذیر است و هر چه دیرتر به مرمت و بازسازی این بافت ها بپردازیم این بافت را از دست خواهیم داد.
وی ادامه داد: در این سال ها توجه به بافت تاریخی كمی بیشتر شده ولی هنوز آنطور كه شایسته است به دغدغه ای برای مسئولان تبدیل نشده است.
وی اظهارداشت: با عنایت به توسعه شهرها و نزدیك شدن شهر ها به یكدیگر در این سال ها، بافت تاریخی تنها جاذبه در شهرها برای جذب توریست است.
وی خاطرنشان كرد: سمنان دارای ظرفیت های بسیاری است ولی متاسفانه نسبت به دیگر شهرهای تاریخی و گردشگری كشور پیشرفت قابل قبولی نداشته است.
وی افزود: شورای شهر سمنان توسعه گردشگری و توجه به بافت تاریخی این شهر را مدنظر قرار داده و شهردار را با عنایت به این مورد انتخاب كرده است.
به گفته عضو شورای شهر سمنان وضعیت بافت تاریخی در كل كشور به علت نوع نگاه و رویكرد مسئولان پیشرفت خوبی نداشته است و هنوز مسئولان و مردم به این باور نرسیده اند كه باید درحفظ هویت، میراث و ارزش تاریخی خود كوشا باشیم.
وی خاطرنشان كرد: در زمان حاضر تعداد خانه های تاریخی در شهر سمنان روبه افزایش است كه نشان از توجه به اهمیت مبحث است.
زحمت كش ادامه داد: یكی از راهكارهای احیای بافت تاریخی و رونق گردشگری در این شهر بستر سازی برای ورود بخش خصوصی و جذب سرمایه گذار است.
وی آگاهی مردم، مشاركت و همكاری آن ها در واگذاری و حفظ بناهای تاریخی را لازمه توسعه گردشگری و احیای بافت تاریخی در این شهر برشمرد.
وی تدوین طرح جامع برای بافت تاریخی شهر سمنان و در استانها را امری ضروری دانست و افزود: طرح جامع باعث می گردد كاربری هر قسمت از شهر به خوبی تعریف شود و همینطور شهردار و مدیریت شهری برپایه برنامه و باهدف پیش بروند.
وی بیان داشت: میراث فرهنگی فقط حفظ و نگهداری بافت تاریخی را برعهده دارد و برای احیا و بهره برداری از آثار تاریخی برنامه مدونی وجود ندارد.
وی گفت و گو، فرهنگ سازی و تولید فضای فرهنگی وبرگزاری نشستهای تخصصی با انجمن های مردم نهاد را راهكارهای موثر برای توسعه گردشگری برشمرد.
وی اظهاركرد: باید در كشور مردم و مسئولان در كنار هم به این باور برسند كه گردشگری یك صنعت است و توجه و توسعه این صنعت می تواند اقتصاد كشور را متحول و رونق ببخشد.
زحمتكش خاطرنشان كرد: مسئولان باید با تدوین قوانین و ضوابط برای توسعه صنعت گردشگری بستر سازی كنند و در كنار بستر سازی مسئولان باید در میان مردم برای جذب توریست و حفظ آثار تاریخی فرهنگ سازی شود.
وی وضعیت اقتصادی و مشكلات مالی صاحبان خانه های تاریخی را از عوامل مانع رشد بافت فرسوده تاریخی برشمرد.
وی بر جلوگیری از ساخت و ساز بناهای جدید در بافت تاریخی و در بین ابنیه های تاریخی با هدف حفظ آثار این شناسنامه های شهر سمنان تصریح كرد.
وی برگزاری تور گردشگری، افزایش برگزاری برنامه های آموزشی و شفاف، تامین برخی زیرساخت را در جذب توریست موثر دانست و اظهار داشت: رسانه نقش مهم و اثرگذار در فرهنگ سازی در میان مردم برای توسعه گردشگری و جذب توریست دارد.
این عضو شورای عمران شهرداری است اظهار داشت: امسال شهرداری سمنان بیش از 150 میلیارد ریال برای بازآفرینی در بافت تاریخی و تملك خانه های تاریخی درشهر پیش بینی كرده است كه در نظر گرفتن چنین اعتبار زیادی در این حوزه بی سابقه بوده و نشان دهنده رویكرد شهرداری در این حوزه می باشد.
وی برگزاری تور گردشگری برای مسئولان با هدف بازدید و دیدن از شهرهای تاریخی را در تولید باور و نگرش جدید برای بازآفرینی خانه های تاریخی، استفاده از ظرفیت های شهر و توسعه گردشگری در سمنان موثر دانست.
وی ادامه داد: واگذاری خانه های تاریخی به بخش خصوصی و مشاركت مردم در واگذاری و بازآفرینی خانه های تاریخی راهكار توسعه گردشگری و رونق اقتصادی در این شهر است كه با انجام این كار دیگر نیازی به اعتبار دولتی نیست.
**برنامه ریزی هر شهر برپایه ظرفیت ها صورت گیرد
مدیر امور گردشگری شهرداری سمنان اظهار داشت: برنامه ریزی برای هر شهر باید متناسب با ماهیت وجودی هر شهر صورت گیرد و برای هر بخش از شهر برنامه ای جداگانه تدوین شود و برای بخش های مختلف شهر نسخه ای واحد پیچیده نشود.
محمودرضا دارائی اضافه كرد: شهر سمنان از 2 بخش شامل یك بخش بافت قدیمی و بخش دیگر بافت نوین بی شباهت به بافت قدیمی تشكیل شده است.
وی ادامه داد: برنامه ریزی برای هر بخش از شهر متناسب با ماهیت بافت نقش مهمی در توسعه شهر سمنان و جذب توریست دارد.
وی اظهارداشت: ساماندهی بافت تاریخی با عناوین مختلفی مانند بازآفرینی شهری مطرح می گردد و سلیقه مدیریت شهری در استفاده از فضاهای تاریخی و ظرفیت های شهر با رعایت اصل امانت داری برای رفع نیاز ساكنان و تولید جاذبه برای جذب توریست نكته بسیار مهمی است.
به گفته دارائی سلیقه مدیریت شهری و نوع برخورد با فضاهای تاریخی عاملی اثرگذار بر توسعه گردشگری و رونق اقتصادی می باشد.
وی تقویت تفاوت ها كه وابسته به هویت شهر است را از دیگر راهكارهای جذب توریست برشمرد و خاطرنشان كرد: تفاوت ها عامل جذابیت است نه شباهت ها.
وی استفاده از روش های نوین مانند نورپردازی، بهره برداری از ترافیك شهری، سنگ فرش و درختكاری را از اقدامات سلیقه ای برای جذاب شدن خانه ها و بناهای تاریخی و معابر و تولید تفاوت ها برای جذب توریست دانست.
دارائی افزود: برای بالابردن عیار و نشان دادن فطرت هر شهر باید همگام با گسترش بافت جدید، توجه و بازسازی بافت قدیم بعنوان هویت و تاریخ هر شهر مورد توجه قرار بگیرد.
**تهدید بافت تاریخی جدی است
رییس سازمان عمران و بازآفرینی شهری شهرداری سمنان وجود بناهای فرسوده و تخریب شده در بافت تاریخی، تخلیه نخاله ساختمانی، معابر كم عرض، امنیت پایین، سطح كیفی پایین كالبد معابر و كمبود فضاهای تفریحی و خدماتی را از معضلات و تهدیدهای بافت تاریخی برشمرد.
سعید حسینی اظهار داشت: وجود ابنیه مذهبی و امامزادگان، ابنیه تاریخی و با ارزش، گذرگاه تاریخی، بازار تاریخی بعنوان قطب اقتصادی، سیستم تقسیم آب و وجود زمین های رها شده از فرصت ها و امتیازات بافت تاریخی شهر سمنان است.
وی دلبستگی مردم به محله های قدیمی را از دیگر امتیازات بافت تاریخی برای جذب سرمایه گذار دانست و اظهار داشت: متاسفانه در سال های قبل و در طرح جامع تفضیلی برنامه ای برای بافت تاریخی تعریف نشده است.
حسینی افزود: باید با عنایت به قابلیت و ظرفیت هر محله فرصت ها تعریف شود و برای تمام محله ها یك برنامه واحد تعریف نشود.
وی ادامه داد: فرهنگ سازی در میان مردم نقش بسیار مهمی در توسعه صنعت گردشگری دارد و گاهی اوقات اجبار و اعمال قانون در فرهنگ سازی موثر است.
وی تدوین برنامه واحد برای كل كشور و تغییر برنامه ریزی ها با تغییر مدیران را از ضعف ها و عوامل عقب ماندگی در توسعه صنعت گردشگری در شهر برشمرد.
وی بیان داشت: در بعضی موارد قوانین دست و پا گیر است و باید قوانین مورد بازنگری قرار بگیرد.
حسینی خاطرنشان كرد: بهبود وضعیت و كالبد شهری در برنامه كوتاه مدت، تملك برخی خانه های تاریخی در بین مدت و بازآفرینی بافت تاریخی در 2 نقطه از شهر در دراز مدت از اقدامات انجام شده و برنامه های پیش روی شهرداری است.
**تحرك خوبی برای بازسازی بافت تاریخی وجود دارد
یك پژوهشگر، از شهر سمنان بعنوان موجودی زنده، پویا و متحول و متبلور از اندیشه بالای انسانی و متاثر از شاخص های اقتصادی، فرهنگی واجتماعی یاد كرد.
حسین صدرناصری درباره گذشته شهر سمنان خاطرنشان كرد: شالوده و اساس شكل گیری این شهر بر مبنای نظام تقسیم آب بوده كه یك نظام منحصر به فرد است.
وی ادامه داد: با عنایت به نظام تقسیم آب شهر سمنان به صورت محله های با هویت ولی پراكنده شكل گرفته است ازاین رو شهر سمنان برپایه ریخت شناسی شهری، شهری حساس است.
وی خاطرنشان كرد: تحرك و حساسیت خوبی برای بهسازی و بازآفرینی بافت قدیمی و محدوده تاریخی با روی كار آمدن هفتمین دوره شورای شهر به وجود آمده است.
وی با بیان این كه توجه به آثار فاخر و به روز رسانی نقش مهمی در جذب توریست دارد، اظهار داشت: مسیر بخشی از سفر و گردشگری می باشد و باید عبور مسافران از شهر سمنان را یك فرصت تلقی كرده و باحداكثر استفاده ازاین فرصت، صنعت گردشگری در شهر را رونق بخشیم.
به گفته این پژوهشگر برای بافت تاریخی سمنان سند آمایش سرزمین با در نظر گرفتن برنامه های كوتاه مدت، میان مدت، دراز مدت و ماموریت ها و محوریت ها تدوین شده است.
وی شاخص سازی و برندسازی یك اثر خاص مختص به شهر را راهكار معرفی شهر و جذب توریست و توسعه صنعت گردشگری برشمرد و اضافه كرد: نظام تقسیم آب شهر سمنان بی نظیر بوده و باید بر روی برندسازی آن تمركز كرد.
وی افزود: اگر با برند سازی نظام تقسیم آب تنها 10 درصد مسافران عبوری از شهر سمنان جذب شوند در حدود یك و نیم میلیون نفر توریست وارد شهر می شوند كه نقش مهمی در رونق اقتصادی شهر دارند.
وی عملكرد شهرداری برای توسعه صنعت گردشگری در سمنان را خوب ارزیابی كرد و اضافه كرد: زنده سازی و جداره سازی و توجه به باغ راه ها برای جذب توریست از اقدامات خوب شهرداری است.
وی با بیان این كه نمادهای گردشگری شهر سمنان دارای پراكندگی خاصی هستند، اظهار داشت: با توجه پراكندگی نمادهای تاریخی فراوانی بافت فرسوده در میان بافت تاریخی زیاد است و ناگزیر باید به بافت فرسوده هم توجه گردد.
وی تصریح كرد: لازمه توسعه گردشگری در شهر سمنان و جذب بخش خصوصی و حذف قوانین دست و پاگیر سازمان میراث فرهنگی است.
به گفته وی قوانین دست و پاگیر توجیه اقتصادی طرح های گرشگری را از بین می برد.
صدرناصری خاطرنشان كرد: شهر سمنان در توسعه و رشد فیزیكی دچار محدودیت است و راهی جز توسعه میان افزا ندارد و نمی توان در همه نقاط مد نظر شهر مانع ساخت و ساز شد.
وی اجرای تراكم پله ای را راهكار موثر برای توسعه شهر دانست و خاطرنشان كرد: با وجود ظرفیت های بالقوه در حوزه و محدوده شهری، سمنان باید به یك مفصل گردشگری تبدیل گردد.
وی افزود: با تامین زیرساخت های گردشگری در استان به جهت همجواری سمنان با تهران و قرار گرفتن در مسیر مسافران عبوری هر نوع سرمایه گذاری برای جذب توریست توجیه اقتصادی دارد.
وی وجود آبگرم و تپه های میرك در شهر را از امتیازات و ظرفیت های مهم شهر دانست و اضافه كرد: با سد سازی و جذب مسافر و تامین زیرساخت گردشگری در این مناطق می توان صنعت گردشگری در شهر را توسعه داد و به دنبال آن رونق اقتصادی خوبی در شهر تولید كرد.
وی ادامه داد: شهر در حال رشد است ولی با عنایت به وجود اصالت و فرهنگ شهر می توان توسعه پایدار تولید كرد.
**بزرگترین بافت تاریخی استان مربوط به شهر سمنان است
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سمنان اظهار داشت: در شهر سمنان در حدود 357 هكتار بافت تاریخی وجود دارد كه در چهار محدوده مجزا شامل سه محله ثلاث و یك محله بعنوان محدوده حصار نادری تعریف شده كه آثار فاخری مربوط به دوره قبل و پس از اسلام در این محلات به چشم می خورد.
حمیدرضا دوست محمدی در این میزگرد ایرنا اضافه كرد: تپه های 63 هزار ساله میرك در شهر سمنان از فاخرترین آثار تاریخی این شهر است كه نشان دهنده شروع شهرنشینی است و در كمتر جایی در كشور چنین روند حركت تاریخی قابل مشاهده می باشد.
وی شكل گیری بافت تاریخی بریك بستر اجتماعی مبتنی براستفاده از آب را خصوصیت های شاخص شهر سمنان برشمرد و اضافه كرد: برپایه نظام تقسیم آب، آب پخش كن پارا و 6 استخر و هفت محله اصلی دربافت قدیمی شكل گرفته است.
دوست محمدی اظهاركرد: در استان بالغ بر 700 اثر تاریخی ثبت شده وجود دارد كه از این تعداد در حدود 350 اثر تپه ها و محوطه های تاریخی هستند.
وی افزود: در حدود 60 درصد آثار ثبت شده بناهای تاریخی هستند كه در حدود 30 درصد بناهای تاریخی در شهر سمنان وجود دارد.
وی خاطرنشان كرد: بر مبنای برنامه سوم توسعه بزرگترین بافت تاریخی در استان مربوط به شهر سمنان است.
وی با بیان این كه 85 اثر تاریخی شهر سمنان ثبت شده است، یادآورشد: تعداد بناهای تاریخی شهر كه در محدوده شهری هستند بیش از 2 برابر است كه هنوز به ثبت نرسیده است.
وی ادامه داد: در محدوده بافت تاریخی میانی 42 هكتار بافت تاریخی ویژه با120 خانه تاریخی وجود دارد.
وی خاطرنشان كرد: باید این فرهنگ نهادینه شود تا مردم بدانند كه بناهای تاریخی هم می توانند در كنار ساخت وسازهای جدید كاربری عمومی داشته باشند.
به گفته رییس اداره میراث فرهنگی شهرستان سمنان در این شهر 93 اثر تاریخی به ثبت رسیده كه 85 اثر در حوزه شهر سمنان قرار گرفته است.
وی اظهار داشت: در شهر چهار محوطه، 14 امامزاده، 48 آب انبار كه 11 تای آن ثبت ملی شده، 2 آسیاب، 2 بازار و 40 اثر تاریخی پیرامون آن وجود دارد كه مبین وزن مذهبی و هنر و ارزش شهر سمنان است كه در نوع خود منحصر به فرد است.
وی افزود: پنج كاروانسرا، 6 حمام، 2 مدرسه، 6 مسجد، 2 منار تاریخی، پنج یخچال و یخدان تاریخی، یك معدن تاریخی و چهار قلعه در نقاط مختلف شهر تنها بعضی از آثار ثبت شده مربوط به این شهر است.
وی بیان داشت: بافت تاریخی سمنان به علت مردم واری بودن، هم ساز بودن با اقلیم، احترام به محیط زیست از نگاه كالبدی با ارزش است و از لحاظ معماری دارای خصوصیت های شاخص است.
وی اظهارداشت: صبر، تفكر و برنامه ریزی مبتنی بر فرهنگ كلید واژه حل مشكلات در راهكارهای اجرایی است.
وی از مالكان بعنوان بزرگترین معضلات بافت تاریخی نام برد و خاطرنشان كرد: برخی مالكان نه خانه های تاریخی را واگذار می كنند و حتی خودشان هم در مرمت و بازسازی مشاركت نمی كنند.
وی بیان كرد: در زمان حاضر در بحث مالكیت كمبود قوانین وجود دارد و قوانین موجود هم نیازمند بازنگری هستند.
وی بر ساخت و سازها متناسب با فرهنگ ها تاكید و افزود: در بحث بافت تاریخی باید از شتابزدگی اجتناب كرد.
وی نادرست بودن سیاست گذاری ها در اعطای تسهیلات برای بافت تاریخی را از دیگر معضلات برشمرد و اظهار داشت: قانون ارث، قانون مالكیت، قانون ثبت، قانون استقامت خانه های بوم گردی شكل نگرفتن نگرش تفكر مدیریتی در بحث بافت تاریخی را دیگر معضلات احیا، مرمت و ثبت ملی بافت تاریخی است.
وی فرهنگ سازی را مهمترین عامل حفظ بناهای تاریخی دانست و اضافه كرد: در طرح جامع تفضیلی آب پخش كن سمنان بعنوان عنصر مهم با رویكرد گردشگری و برای ثبت جهانی حرفی زده نشده كه نشان از ضعف مدیریتی است و باید نگرش و دیدگاه مسئولان درست شود.
وی افزود: بسترسازی در بخش تاریخی نیازمند اصلاح اندیشه و تغییر نگرش افراد جامعه نسبت به ارزش بافت تاریخی است.
7342/7339/6026
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب