یك كارشناس درباره حریم تئاتر شهر مطرح كرد
ایجاد حریم برای تئاتر شهر ساده ترین راه است
به گزارش آثارنیوز یک معمار و کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به اینکه ایجاد حریم فیزیکی دور تئاتر شهر نوعی عوام فریبی است چون دیوار، بزه را از بین نمی برد، می گوید برای رفع مشکلات اطراف تئاتر شهر نباید نگاه بسته داشت و به جایش باید یک جریان اجتماعی به راه انداخت.
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، مدتی است ماجرای ایجاد حریم و حصاری برای تئاترشهر بیشتر از گذشته جدی شده، چون گفته شده بود تا آخر سال این کار صورت خواهد گرفت. در اینباره در کنار پیگیری مدیران تئاتری، مدیران میراث فرهنگی هم موافقت و همراهی خویش را اعلام نموده اند و با وجود اینکه شنیده می شود مدیران مربوط در شهرداری هم با این قضیه همراه هستند، اما در شورای شهر مخالفت هایی با اجرایی شدن طرح ایجاد حریم در اطراف ساختمان تئاتر شهر ابراز شده است.
در این راستا خیلی از هنرمندان صاحب نام تئاتری هم بر لزوم انجام این کار تاکید دارند، چون که مدیریت شهری یا انتظامی تابحال نتوانسته انتظارها را در اطراف این مجموعه فرهنگی و تاریخی برآورده کند و بنابراین علاوه بر تجمع عجیب و غریب دستفروشان در نزدیکی محوطه تئاتر شهر که منظره ای زشت را ایجاد می کند، اتفاق هایی همچون قمه کشی و دزدی و کیف قاپی هم بر وخامت وضع این محل افزوده تا جایی که بسیاری از هنرمندانی که به تئاتر شهر رفت وآمد می کنند بارها از نبود امنیت بخصوص شب ها که معمولا زمان آخر اجراهاست، گله مند بوده و هستند.
ازاین رو از آنجائیکه تابحال این شرایط تعییر نکرده، هنرمندان و مدیران تئاتری هم نظر شده اند که ماجرای حریم دور تئاتر شهر عملی شود تا دست کم خود این ساختمان و تردد در آن با آرامش و امنیت همراه شود.
اما اظهارات تئاتری ها در چند وقت اخیر برای تاکید بر انجام شدن این کار، در بین معمارها وکارشناس های شهرسازی و هم میراث فرهنگی مخالفانی دارد که معتقدند ایجاد حریم ساده ترین و "گول زننده ترین" راهی است که برای رفع معضل های اطراف تئاتر شهر میتوان انجام داد.
در اینباره بهروز مرباغی - معمار و کارشناس میراث فرهنگی - که خودش مدت هاست در محله اودلاجان تهران به مرمت خانه های قدیمی و راه انداختن جریان زندگی و کار در آنها مشغول می باشد، در تماسی با ایسنا نسبت به برخی گفته های هنرمندان و اصرار بر ایجاد حریم واکنش نشان داد.
این عضو انجمن مفاخر معماری ایران با تاکید براینکه «این جا، مبحث مبانی نظری در بین است» اظهار داشت: تازگی ها، بحث «حریم» برای تئاتر شهر مطرح شده و هنرمندان ارجمند کشور طی اظهاراتی، فعلا و عموما، بر لزوم ایجاد حریم بر دور این عمارت زیبا علاقه نشان می دهند. البته، این «حریم بستن» را با ادبیاتی مطرح می کنند که ظاهرِ محکمه پسند دارد و مثلا استاد نصیریان - به نقل از روزنامه اعتماد - می فرمایند که «محوطه پیرامون تئاتر شهر که جزء حریم این بناست و در ارتباط با شهر نیست، خیلی ولنگ و باز است و افراد مختلف می توانند به آنجا بیایند و هزار کار و حتی کارهای خلاف انجام دهند. تئاتر شهر، تئاتر رسمی و مهم شهر تهران و سمبل کار فرهنگی و هنری در پایتخت ایران است، صحیح نیست که وضعیت تئاتر شهر این گونه باشد. وقتی به تماشای تئاتر یا اپرا در کشورهای دیگر می رویم، می بینیم که چقدر در نگهداری و محافظت آن بناها اهتمام شده در صورتیکه ما اصلا به این مورد در مورد تئاتر شهر توجه نمی نماییم.» در اینجا نخستین سوال شاید این باشد که در این چهل و اندی سال مگر چه اتفاقی در آن جا افتاده که در جاهای دیگر شهر نیفتاده؟ و آیا «افراد مختلف» یعنی افراد متخلف؟ و بعد اینکه آیا اطراف مجتمع بزرگ «ژرژ پمپیدم» پاریس حریم کشیده اند؟ آیا اطراف «بالشوی تئاتر مسکو» حصار یا حریم بوجود آورده اند؟ اطراف موزه گوگنهایم چطور؟ آیا اطراف اپرای سیدنی، یا مجموعه «مارینسکی تئاتر» سنت پیترزبورگ حریم کشیده اند؟
او افزود: از آن گذشته، به فرض که در جاهایی چنین باشد، آیا این جهان بینی درست است که عمارت فرهنگی و هنری را در حریم قرار دهیم؟ این جا دیگر بحث «افراد مختلف» و «بعضی کارها» نیست. بحث مبانی نظری است. من مایلم یک مثال قابل استناد بزنم. در روزگاری، موزه ها مکان هایی بودند که ارزشی کمتر از تقدس یک مکان آیینی نداشتند؛ مثل موزه ایران باستان یا موزه ارمیپاژ سنت پیترزبورگ و متروپولیتن نیویورک. در آن زمان و با آن دیدگاه، برای ورود به موزه باید سلام و صلوات می فرستادید و آداب و اصولی را رعایت می کردید. ولی امروز موزه ها فضاهایی عمومی هستند که در به در دنبال بازدیدکننده می گردند. امروز، با جهان بینی مترقی، افراد را به «بعضی افراد» و «دیگران» تقسیم نمی کنند. امروز نسل پنجم موزه ها در دنیا ساخته می شوند. موزه هایی که «فضای عمومی شهری» هستند که به علت اتفاق فرهنگی که در آنها می افتد، تبدیل به «عرصه شهری» می شوند. با این دیدگاه خیابان های شهر، صرفا، معبر و شارع نیستند. مکان اجتماع و تعامل اجتماعی هستند. همانگونه که در رمان «شنل» نیکلای گوگول، بعنوان پیشتاز ادبیات مدرن و پیشرو، خیابان نِوسکی سنت پیترزبوگ، خود، بازیگر اجتماع است. کالبدی از آسفالت و سنگ و گچ نیست.
مرباغی افزود: متاسفانه، البته به باور من، نوعی مردم گریزی در بین هنرمندان ما وجود دارد. من فراموش نمی کنم جنجال بزرگی را که بر سر ایستگاه مترو تئاتر به وجود آمد. استدلال نه چندان مستدل این عزیزان ضربه و خسارت احتمالی حرکت مترو از زیر یا از کنار تئاتر شهر بود. انگار ایران و تهران اولین کشور و شهر جهان هستند که تئاتر شهر دارند و از کنارش یا از زیرش مقرر است قطار مترو رد شود و آنرا خراب کند. این عزیزان به این نکته بسیار مهم توجه نداشتند که مترو عمومی ترین و «مردمی ترین» وسیله حمل و نقل عمومی شهری است که همه اهالی شهر را مطمئن تر و ارزان تر از وسایل دیگر جابه جا می کند. باید خوشحال می شدیم که بشنویم در کنار تئاتر شهر ایستگاه مترو داریم و دسترسی ما به تئاتر شهر را آسان تر می کند. تصور من، که امیدوارم اشتباه باشد، این است که در عمق مخالفت با عبور مترو از زیر تئاتر شهر یا زدن ایستگاه در کنار آن، نوعی بی باوری به مردم از قشر میانه جامعه است. شاید می شد حدس زد خیلی از عزیزانی که مخالف حضور مترو در کنار تئاتر شهر بودند، اساسا متروسوار نبودند و امروز هم آن عدم باور به اجتماعات مردمی در علاقمندی به حریم بستن به تئاتر شهر خویش را نشان داده است. البته این را اضافه کنم که طنز وحشتناکی است که حتی خیلی از شهرسازان ما که طرح های کلان شهری را کار می کنند، اساسا با مترو بیگانه اند. گویی کسر شأن شان می شود سوار مترو شوند.
وی همینطور اظهار داشت: در نمونه ای دیگر سخنگوی شورای شهر تهران با وجود اختلاف نظرها در شورا پیرامون بحث ایجاد حریم برای محافظت از تئاتر شهر در توییتر نوشته است، «دی ماه سال جاری اهالی تئاتر مقابل مجلس تجمع کردند و رفع خسارت های ناشی از کرونا همچون مطالبات آنها بود. در آستانه بهار، چرا از فضای شهری محوطه تئاترشهر برای اجرای نمایش ها استفاده نمی شود؟ حصر محدوده تئاتر شهر منطقا عملکردی هم ندارد». البته همچنان بر اهل نظر پوشیده مانده که تجمع اعتراض به یک سال تعطیلی الزامی سالن های نمایشی و قطع درآمد جمع زیادی از هنرمندان، چه ارتباطی به عدم امنیت هنرمندان، خانواده ها و تماشاگران تئاتر یا تخریب ساختمان «تئاترشهر» دارد؟! بخصوص با در نظر گرفتن این مورد که سخنگوی نهاد منتسب به فضاهای شهری تا امروز به تعداد انگشتان یک دست هم در مهم ترین مجموعه تئاتری شهر یا «قلب فرهنگی پایتخت» دیده نشده است.
مرباغی در ادامه با تاکید براینکه این حصار کشی ها برخلاف جریان مترقی دنیای امروز است، در پاسخ به اینکه بعنوان یک معمار و کارشناس میراث فرهنگی چه جوابی می تواند به دغدغه های هنرمندان تئاتر بدهد وقتی که آنها مدت هاست از بوی تعفن این محوطه، تخریب دیوارهای ساختمان تئاتر شهر، کیف قاپی و ترس از چاقو و قمه کشی خسته شده اند و مدیران مربوط شهری هم کاری برای بهبود اوضاع نکرده اند و چرا آنها را از اینکه یک درمان موقت داشته باشند منع می کند؟ اظهار داشت: جواب من این است که حتی اگر دیوار هم بکشید آنها (افراد مختلف یا متخلف) باز هم به داخل می آیند. پشت هر دیواری یک بزه اتفاق می افتد. این یک اصل معماری و شهرسازی است که فضای عمومی هرچه بازتر و شفاف تر باشد بزه کمتر می شود. تجربه کار دوران آقای کرباسچی در شهرداری که دیوارهای پارک ها را برداشتند سبب شد امنیت پارک ها نسبت به زمانی که دیوار داشتند، بیشتر شود. نکته بعدی این است که علت قمه کشی و بزه هایی که آنجا انجام می شود بخاطر وجود آن عمارت نیست، دعوای آنجا بر سرِ زمین است مثل همان مسجد. پس ما نباید خویش را گول بزنیم و با چنین دلایلی آنجا را به برج عاجی تبدیل نماییم که کسی نتواند ورود پیدا کند. من هم بخشی از آدم هایی هستم که در آنجا می تواند رفت و آمد کند.
وی در پاسخ به اینکه چطور میتوان مدیریت شهری را مجبور کرد امنیت و آسایش مدنظر را برقرار کند؟ اظهار داشت: این کار تنها با ایجاد جریان اجتماعی قابل انجام است و اساسا هم اتفاق می افتد. نخستین کار مهم این است که نظرات مختلف در این مورد مطرح شود و ساده ترین راه را انتخاب نکنیم. یادمان نرفته وقتی برای مجلس آن اتفاق (حمله تروریستی) رخ داد، آمدند نرده کشی های دیگری هم آنجا انجام دادند. این کار عوام فریبی است. کسی که بخواهد حمله کند به دیوار که نمی چسبد. درباره تئاتر شهر هم همین است. آیا امنیت وزارت صنعت در خیابان ویلا که دیواری ندارد و با چند پله به در اصلی می رسیم کمتر از امنیت تئاتر شهر است؟ دنیا به سمت برداشتن دیوارها می رود. شهر باید باز باشد و هم اکنون حتی مساله این است که چرا دانشگاه تهران دیوار دارد؟ محوطه ایمنی را میتوان درِ دانشکده تعریف کرد، چرا در خیابان تعریف کرده اید؟ چرا فضای به این بزرگی دور از دسترس مردم قرار گرفته؟ جوابشان این است که می گویند امکان دارد مردم داخل بیایند. مگر مردم جذامی هستند که اینطور می گویید؟ سال ها پیش در دیگر نقاط دنیا چنین چیزهایی امتحان شده، ولی ما هنوز تفکرات بسته ای در اینجا داریم و معتقدم باید در اینباره حرف بزنیم تا یک جریان اجتماعی ایجاد شود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب