آثارنیوز گزارش می دهد؛
رشتی دوزی سوغاتی به یادگار از شهر باران های نقره ای
به گزارش آثارنیوز، از گیلان رشتی دوزی هنری به قدمت ۵۰۰ سال پیش از میلاد حاصل دست هنرمندان شهر باران های نقره ای در استان گیلان است و دیدن و خریدن آن در مسافرت نوروزی به رشت زیبا خالی از لطف نیست.
رشت؛ شهر باران های نقره ای، یکی از مقاصد گردشگران در سفرهای نوروزی است و زیبایی های طبیعی در کنار بیشتر از ۱۷۰ نوع غذا که سبب شد یونسکو نام شهر خلاق غذا را برای رشت به کار ببرد آنقدر جاذبه دارد که نه فقط تعطیلات نوروز ۱۴۰۲ بلکه باید چند نوروز دیگر را به سفر به آن اختصاص داد.
یکی از جذابیت های سفر به رشت که دیدن و خرید کردن آن بعنوان یادگار و سوغاتی خالی از لطف نیست هنر قلاب دوزی هنرمندان این خطه است که با عنوان رشتی دوزی نامیده می شود.
رشتی دوزی با ابریشم صورت می گیرد و قدمت هنر رشتی دوزی طبق گفته محققان در ارتباط با زمان پیدایش فرش پازیریک یعنی حدود ۳۵۰ تا ۵۵۰ سال پیش از میلاد باز می گردد چونکه همراه با فرش پازیریک قطعه پارچه ای رشتی دوزی پیدا شده که روی آن دو دایره کار شده که یکی سر گراز و دیگری خروس الوان زیبا دوخته شده بود، است. در ایران گراز در ارتباط با منطقه گیلان می باشد و خروس های گیلان نسبت به خروس های دیگر مناطق رنگارنگ تر و زیباترند، ازاین رو تشخیص داده شده که این هنر در ارتباط با منطقه گیلان بوده است.
نمونه های قدیمی رشتی دوزی را در موزه های ایران و چندین کشور خارجی همچون آلمان، انگلستان و کانادا میتوان دید ولی پیش از موزه ها در کلیساها از رشتی دوزی استفاده می شده و ظرف مقدس کلیسا که در آن آب متبرک می ریزند به علت قداست و ارزش این ظرف از رشتی دوزی برای پیچیدن دور آن استفاده می شد.
در قدیم برای نشان دادن مقام افراد از لباس هایی که روی آن رشتی دوزی شده بود استفاده می کردند. بنابراین این هنر بیشتر در ارتباط با افراد خاص و اشراف زادگان بوده و کمتر دست مردم عادی دیده می شده است. به همین خاطر مردم عادی گیلان کمتر با این هنر پرارزش آشنا هستند ولی طی سالهای اخیر با همت هنرمندان این عرصه و پیگیری مسؤلان رشتی دوزی جانی باردیگر گرفته است.
آمنه صدیقی، مدرس دوخت های سنتی و صنایع دستی در استان گیلان و مدیر اولین خانه کارآفرینی، مهارت و صنایع دستی شهر رشت در گفتگو با ایسنا اظهار نمود: رشتی دوزی یک نوع قلاب دوزی و از دوخت های سنتی ایرانی است که در سه استان رشت، اصفهان و مشهد صورت می گیرد.
وی درمورد تفاوت قلاب دوزی رشت با دو استان اصفهان و مشهد، اضافه کرد: در زبان عامیانه به قلاب دوزی رشت «رشتی دوزی» گفته می شود که با قلاب در پارچه بافته می شود و یکی از تفاوت هایی که قلاب دوزی رشت با قلاب دوزی شهرهای دیگر دارد در نوع و روشهای فنی دوخت همینطور الوان بودن این دوخت است.
صدیقی اظهار داشت: در رشتی دوزی از رنگ هایی استفاده می نماییم که برگرفته از طبیعت گیلان است و یک هارمونی زیبا در کارها وجود دارد و از رنگ های گرم و سرد در کنار هم استفاده می نماییم و هر کدام از رنگ ها پشت دوزی مکمل دارد ولی در قلاب دوزی شهرهای دیگر تک رنگ دوخته و با انواع سوزن دوزی ها تلفیق می شود.
این هنرمند خاطرنشان کرد: پارچه ای که برای رشتی دوزی استفاده می شود پارچه ماهوت است و به تازگی روی پارچه کشمیر، همچنین فوتر هم دوخت صورت می گیرد و هر کدام از دوخت ها در واقع یک تکنیک خاص دارد و عنوان خاصی را در بر می گیرد.
این مدرس صنایع دستی گیلان ضمن اشاره به قدمت این دوخت در استان، تصریح کرد: طبق اعلام منابع و کتب قدیمی قدمت رشتی دوزی تا ۵۵۰ سال پیش از میلاد باز می گردد ولی اوج آن در دوره قاجار است که نمونه های زیادی از پرده های دوره قاجار حتی خیمه های شکاری که پادشاهان می رفتند از قلاب دوزی رشت بوده است.
وی ادامه داد: امروزه نمونه های بسیار زیبایی از آنچه بعنوان پرده در دربار قاجار و لباس ها از رشتی دوزی بوده در موزه ملی تهران و بعضی موزه های خارج از کشور جهت بازدید عموم وجود دارد.
صدیقی درمورد نقش هایی که برای رشتی دوزی استفاده می شود، تصریح کرد: همه نقش ها سنتی است و همچون آنها میتوان ترنج، لچک ترنج، شمسه، هشتپر، بازوبند و طرح های قدیمی گل و مرغ داریم و به تازگی کاری که انجام دادیم توانستیم ترکیبی از این دوخت ها یعنی المانی از سبک قدیم را بر روی لباس ها و مانتوهای سنتی طراحی نماییم تا این هنر و فرهنگ در زندگی روزمره هم حضور داشته باشد.
این مدرس دوخت های سنتی و صنایع دستی گیلان افزود: رشتی دوزی قبلا به صورت تابلو، رومیزی، عسلی و روتختی استفاده می شد و بیشتر کاربرد تزیینی داشت و ما سعی کردیم این هنر را وارد عرصه مصرف و زندگی روزمره نماییم و حتی به صورت کفش و صندل این هنر را طراحی کردیم و تولید می نماییم.
وی اظهار داشت: امروزه این هنر می تواند منبع درآمد برای بانوان باشد در حالیکه این حرفه در قدیم بخصوص در دوران قاجار به دلیل سختی کار، شغلی مردانه بوده است.
مدیر اولین خانه کارآفرینی، مهارت و صنایع دستی شهر رشت خاطرنشان کرد: راسته زرگران رشت راسته گلدوز باش ها بوده و آن زمان به تمام مردهایی که گلدوز باش می گفتند در این راسته و در غرفه هایی که برای این کار وجود داشت، رشتی دوزی می کردند.
وی با اشاره به اینکه رشتی دوزی با نخ ابریشم طبیعی گیلان صورت می گیرد و به تازگی نخ های مورد نیاز هنرمندان این رشته از رشت و صومعه سرا تأمین می شود، اضافه کرد: نحوه رشتی دوزی به این شکل است که هنرمند روی کتل می نشیند و به کمک جریده(چوب شیار دار یک متری) بعنوان کارگاه و فشار پا پارچه را در داخل آن محکم نگه داشته و با قلاب مخصوص مشغول دوخت می شود.
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، الان بیشتر از ۲۷ هزار هنرمند صنایع دستی در ۴۲ رشته مختلف تولید محصولات هنرهای سنتی گیلان مشغول به فعالیت هستند و هفت شهر و روستای استان هم با برندهای ملی و جهانی بعنوان شهر و روستاهای صنایع دستی معرفی شده اند و اینک رشت با هفت رشته بسیار فعال شامل خراطی، رشتی دوزی، معرق، منبت، البسه محلی، چرم و سفال و سرامیک نامزد دریافت عنوان شهر جهانی صنایع دستی است و طبق اعلام ولی جهانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان پرونده معرفی رشت بعنوان شهر جهانی صنایع دستی از سال ۹۸ در دست پیگیری بوده و به شورای جهانی صنایع دستی ارسال شده است.
منبع: آثارنیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب