چهارگانه ارادتمندی به حضرت ثامن(ع)، ۲
قدیمی ترین ساعت حرم رضوی چه زمانی کوک شد؟
به گزارش آثارنیوز خراسان رضوی یک خراسان پژوه اظهار داشت: قدیمی ترین ساعت موجود در حرم متعلق به دوره قاجار و ساخت کشور انگلستان است اما با عنایت به سال ساخت ساعت که در پیاله زنگ ۱۳۰۹ هجری قمری حک شده، بعضی آنرا متعلق به دوره مظفری می دانند.
رضا سلیمان نوری در گفتگو با ایسنا در مورد تاریخچه ایوان ساعت حرم رضوی اظهار نمود: ساعتهای بزرگ حرم رضوی یکی از المان های شناخته شده این مجموعه در سطح جهان است که داستان خاص خویش را دارد. ایرانیان از زمان های دور با واحدهای زمانی آشنایی داشتند و شبانه روز را به تکه های زمانی تقسیم می کردند اما مستندات می گوید صنعت ساعت در ایران در دوره صفوی رواج یافته و حرم امام رضا(ع) هم از این دوره دارای ساعت و ساعت ساز بوده است.
وی افزود: در سندی در ارتباط با سال ۱۰۹۳ قجری قمری امیرسعدالدین محمد، وزیر خراسان و واقف مزرعه گود سلوک، یکی از مصارف این موقوفه را اجرت ساعت ساز آستان قدس قرار داده است. البته قدیمی ترین ساعت موجود در حرم متعلق به دوره قاجار و ساخت کشور انگلستان است. برخی خرید آنرا به امین الملک برادر میرزاعلی اصغرخان اتابک، صدراعظم ایران در دوره ناصری، نسبت می دهند و بعضی آنرا متعلق به دوره مظفری می دانند.
سلیمان نوری افزود: با عنایت به سال ساخت ساعت که در پیاله زنگ ۱۳۰۹ هجری قمری حک شده، به نظر می آید این ساعت در سالهای آخر سلطنت ناصرالدین شاه ساخته و با در نظر گرفتن امکانات ارتباطی آن دوره در زمان مظفرالدین شاه به حرم مطهر اهدا شده است.
این خراسان پژوه اظهار داشت: این ساعت ابتدا بر فراز ایوان غربی صحن انقلاب روی برجی فلزی از جنس حلب نصب گردید و از آن پس این ایوان به ایوان ساعت هم شهرت یافت. ساعت دارای چهار صفحه در چهار جهت است و در گذشته صدای زنگ آن بخصوص شب ها در تمام شهر طنین انداز می شده است.
کوک ساعت حرم از سال ۱۳۶۳ شمسی برقی شد
سلیمان نوری خاطرنشان کرد: کوک این ساعت دستی بوده که از سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برقی شد. ایوان ساعت در سال ۱۳۳۵ شمسی به علت سنگینی لنگر ساعت و همینطور گود کردن کف نهر خیابان در زیر سردر ایوان و نفوذ آب به پایه ها گرفتار شکست شده بود، این ساعت از بالای ایوان ساعت برداشته و به برج سردر ایوان جنوبی صحن آزادی منتقل شد.
وی تصریح کرد: این برج دارای ۶ طبقه است. موتور ساعت در طبقه زیرین در سطح پشت بام ایوان روی چهار پایه ای فلزی جای دارد و فاصله موتور ساعت تا کنار صفحه آن واقع در طبقه ششم ۷۱ پله است. از محل موتور تا طبقه ششم چهار میله بلند به وسیله چند چرخ دنده عقربه های صفحات را در چهار سو به حرکت در می آورد.
این خراسان پژوه اظهار داشت: بعد از ترمیم ایوان غربی صحن انقلاب ساعت اهدایی عبدالحسین معاون التجار یزدی بر فراز آن نصب گردید. برج ساعت صحن انقلاب از بالای ایوان دارای چهار طبقه و فاصله ارتفاع محل نصب کارخانه ساعت تا پشت عقربه ها ۴۵ پله است. بدین سان که طبقه اول محل کارخانه، طبقه دوم محل میله های رابط و لنگر ساعت، طبقه سوم محل تقسیم عقربه ها و پشت صفحات ساعت و طبقه چهارم محل نصب پیاله و چکش زنگ است.
سیلمان نوری اضافه کرد: ساعت معاون التجار که تاریخ ساخت آن ۱۳۳۲ شمسی بوده و از هامبورگ آلمان خریداری و با کشتی به بندر خرمشهر و از آنجا به تهران و سپس به مشهد منتقل شد. در زمان انتقال آن از خرمشهر به مشهد نماینده ای از آستان قدس برای نظارت همراه محموله بود. این ساعت که در سال ۱۳۳۴ با تشریفاتی خاص به صحن انقلاب منتقل و نصب گردید، مانند ساعت قبلی دارای چهار صفحه در چهار جهت است اما شماره های صفحه آن فارسی و وزن آن کمتر است.
ساعت حرم در صورت قطع برق چگونه کوک می شود؟
وی افزود: کوک ساعت روزانه ۲ بار با الکتروموتور به صورت خودکار صورت می پذیرد و در صورت قطع برق تا ۲۴ ساعت کوک است. همینطور در صورت طولانی شدن قطع برق کوک ساعت به وسیله هندل و با دست انجام می شود. این ساعت دارای ۲ نوع صدای زنگ است. یعنی به ازای هر ربع یک زنگ و در هر ساعت به تعداد ساعتی که نمایش داده می شود، زنگ نواخته می شود.
رئیس هیات مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان در مورد تفاوت ساعت بزرگ صحن انقلاب و آزادی اظهار داشت: در سیستم و نصب ۲ ساعت بزرگ صحن انقلاب و آزادی تفاوت هایی وجود دارد، به این صورت که ساعت صحن انقلاب با یک لنگر و ساعت صحن آزادی با سه لنگر کار می کند. همینطور موتور ساعت صحن آزادی بر عکس ساعت صحن انقلاب در پایین و لنگرها در بالا جاسازی شده است.
منبع: آثارنیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب