گزارش آثارنیوز؛
عدم مهاجرت روستاییان با تکیه به صنایع دستی در استان سمنان
به گزارش آثارنیوز یکی از رویکرد های دولت جدید در زمینه پیشگیری از مهاجرت روستائیان استان سمنان به سمت شهرها، کمک گرفتن از ظرفیت گردشگری و صنایع دستی برای ارتقای اقتصادی خانوار روستایی است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- محمد حسین عابدی: استان سمنان به واسطه اقلیمی که دارد یعنی قرارگیری در شمال و کوهپایه های جنوبی البرز و در جنوب به شمال دشت کویر، صنایع دستی و مناطق گردشگری ویژه ای دارد که هرکدام مزیت و خصوصیت خاصی برای جذب توریست و ایجاد ثروت و ارزش های اقتصادی به شمار می روند.
عمدتاً در مناطق سردسیر تر استان سمنان شاهد دست بافت هایی هستیم که مانند کلاه گوشی از کرک بز و میش، نمد، نمد چوغا (لباس چوپانان که شبیه شنل است)، دست و پاپیچ ها و هستیم و از لحاظ خوراکی ها هم به مواردی مانند لبنیات بسیار چرب و گرم مانند قیماق، سرشیر و آروشه و… بر می خوریم که نشان داده است چقدر تولیدات این استان با اقلیمی که در آن زندگی می کند، مترادف است.
داشته های استان سمنان در بخش صنایع دستی
از سوی دیگر در جنوب و مناطق کویری استان سمنان هم مواردی مانند انواع نان های مقوی مثل سر قلیفی، چوزمه، پیچو، گلیم ها و فرش ها را به منظور زندگی کویری و عشایری به چشم می خورد که از همان نوع زندگی بر می آید در نتیجه باید گفت تنوع ارزش های میراث ملموس و غیرملموس و همینطور گردشگری و صنایع دستی در استان سمنان بسیار غنی است.
حالا اما دولت سیزدهم با توجه به این که خشکسالی رمقی برای کشاورزی و دامداری نگذاشته و همینطور استان سمنان از لحاظ صنعتی هم به صورت متوازنی توسعه نیافته یعنی شرق به طور عمده از توسعه محروم و غرب مرکز توسعه صنعتی است، توجه به حوزه گردشگری و صنایع دستی بخصوص با عنایت به تردد سالانه ۲۰ میلیون زائر رضوی از استان سمنان در کانون توجهات قرار گرفته است.
امروز خیلی از روستاهای جنوب شرقی استان سمنان در پشت این فقدان آب و کار خالی از سکنه شده و هیچکس بهتر از استاندار سمنان این مورد را درک نمی کند که وقتی منطقه ای خالی از جمعیت شود یعنی امنیت از آنجا می رود، شاهد بیابانزایی خواهیم بود، سرازیر شدن جمعیت به سمت شهرها خود داستانی مجزا است، مسائل اجتماعی به دنبال این تخلیه روستاها پدید می آید و ده ها مورد دیگر که مطلوب دولتی ها نیست رخ خواهد داد در نتیجه امروز بیشتر از هر زمانی نگرش دولتی ها به سمت روستاها و تاکید بر گردشگری و صنایع دستی، معطوف شده است.
شناساندن ظرفیت های صنایع دستی
مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان در جهت سیاست های تقویت گردشگری و صنایع دستی استان از ایجاد شب بازار صنایع دستی با مشارکت دستگاههای اجرایی مرتبط، پیگیری ادامه اجرای موزه بزرگ سمنان، اجرای فاز سوم بازارچه صنایع دستی سمنان و پیگیری تحقق مطالعات مدیریت گردشگری جنگل جهانی ابر اطلاع داد و اظهار داشت: استان سمنان پتانسیل های گوناگونی دارد و برای معرفی تمامی ظرفیت های گردشگری و صنایع دستی استان، راه اندازی سایت جامع گردشگری استان در دست اجرا است
حمید رضا دوست محمدی همینطور در گزارش آثارنیوز به نقل از مهر، ضمن اشاره به تهیه اطلس خوراکی های استان سمنان، اضافه کرد: هنری کردن محصولات و بازاریابی نوین همچون اهداف راه اندازی این هنرستان برای تربیت نسل جدید علاقه مند به صنایع دستی و هدایت هنرمندان فعال این رشته است.
وی ضمن اشاره به شناساندن ظرفیت های گردشگری استان سمنان هم بیان نمود: اقدامات خوبی در این حوزه صورت گرفته برای مثال امسال اکپسوی دوبی را در پیش داشتیم که تبلیغ و ترویج و اشاعه داشته های فرهنگی، معرفی جاذبه های تاریخی و طبیعی و صنایع دستی به صورت سه زبانه، معرفی جاذبه ها و پتانسیل های سرمایه گذاری با استفاده از محتوای دیجیتالی و فیزیکی و برقراری لایوهای اینترنتی از مراسم معنوی همچون برنامه های در نظر گرفته شده جهت شرکت در آن بوده است.
بازارچه صنایع دستی در سمنان
مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان همینطور با اشاره به اینکه عملیات اجرایی بازارچه دائمی و فروشگاه صنایع دستی استان سمنان با هدف محصور کردن کارگاه و تکمیل سازه بتونی پروژه در دست اجرا است، تصریح کرد: برگزاری جلسه هماهنگی جانمایی راه اندازی بازارچه های صنایع دستی در شهرستان میامی، شاهرود و… از دیگر اقدامات این حوزه بوده است تا بتوانیم در زمینه صنایع دستی اقدامات بهتری را صورت دهیم.
دوست محمدی همینطور با اشاره به اینکه در اولین جلسه از پنجمین شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی، شهرهای مهدی شهر و کلاته خیج توانستند بعنوان شهر ملی صنایع دستی ثبت شوند، اظهار داشت: در این نشست پرونده در ارتباط با روستای ابرسج در رشته نمدمالی از استان سمنان هم عنوان شد که این پرونده تا کسب استانداردهای مورد نظر به صورت مشروط به ثبت رسید که گام های اساسی برای توسعه صنایع دستی خواهند بود.
اخذ اعتبارات برای پروژه ها
همچنین در سایت میراث فرهنگی استان سمنان هم آمده است: یک هزار و ۲۰۰ میلیاردریال اعتبار برای تکمیل زیرساخت های میراث فرهنگی و گردشگری، راه اندازی، تکمیل، تجهیز، مرمت موزه ها و کاخ موزه ها و مرمت و سامان دهی بافت ها و بناهای تاریخی استان سمنان از محل اعتبارات سفر رئیس جمهوری به استان اختصاص یافت همینطور برای اجرای پروژه های راه اندازی، تکمیل، تجهیز، مرمت موزه ها و کاخ موزه های استان هم ۵۰۰ میلیاردریال از جانب سازمان برنامه و بودجه کشور در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ اختصاص یافت
این پروژه ها شامل تکمیل ساختمان موزه بزرگ استان سمنان، تکمیل و بروزرسانی سیستم و شبکه حفاظتی و امنیتی و مرمت موزه دیرینه شناسی گرمابه پهنه سمنان، موزه دیرینه شناسی اقوام گرمسار، موزه مردم شناسی شاهرود، موزه چهل ستون سرخه، خانه لطفی دامغان و موزه های خصوصی استان سمنان شامل موزه باغ امیر سمنان، مهر و سکه سمنان، موزه قاطول، موزه عشایری ایل سنگسر، موزه فسیل مهدی شهر، موزه آب شاهرود و موزه روستایی خیج است.
برای تکمیل زیرساخت های میراث فرهنگی و گردشگری در سطح استان، اجرای پروژه های بازبینی مطالعات و تأمین زیرساخت های منطقه نمونه گردشگری آبگرم، تهیه مطالعات مدیریت گردشگری جنگل جهانی هیرکانی ابر، کمک به تکمیل زیرساخت های شهر نمونه گردشگری بین المللی شهمیرزاد، ساخت و نصب تابلوهای معرفی آثار تاریخی، طبیعی، روستاهای هدف و شهرهای نمونه گردشگری و تکمیل بازارچه و فروشگاه دائمی صنایع دستی استان سمنان ۵۰۰ میلیاردریال از جانب سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ اختصاص یافت
خیلی دیر و کم اثر
اما آنطور که یک کارشناس حوزه میراث فرهنگی به خبرنگار مهر، می گوید برای این کار بسیار دیر شده و زیرساخت های توسعه گردشگری و صنایع دستی هم درحال مبتلا شدن به همان سرنوشت صنایع هستند و در این بستر نمی توان چندان هم به آینده خوش بین بود.
مهرداد کریمیان با اشاره به اینکه اخیرا میراث فرهنگی به فکر ایجاد بازارچه دائمی صنایع دستی در استان سمنان شده اما بازهم تمرکز این بازارچه در مرکز استان است دقیقاً همان کاری که ما در توسعه صنعتی هم انجام دادیم و نگذاشتیم که اعتبارات صنعتی به جز گرمسار و سمنان در دیگر شهرستان های استان جذب شود، می افزاید: بیشترین داشته های صنایع دستی و گردشگری که ما درباره مزیت های اقتصادی آن صحبت می نماییم در روستاها قرار دارند و نه مرکز استان و شهرهای بزرگی مانند شاهرود و دامغان؛ بنابراین راهکار در پیش گرفته شده توسط میراث فرهنگی نمی تواند حداقل برای روستاها نفعی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه هیچ مرکزی برای عرضه تولیدات روستاها در استان سمنان فعلا وجود ندارد، بیان نمود: مشکل عمده صنایع دستی ما در استان سمنان تولید نیست بلکه بازار است و این مورد را پس از سه دهه اخیرا مسؤلان ما متوجه شده اند اما هم دیر است و هم برای برون رفت از آن اشتباهاً تصمیم گیری شده است ما اگر مقرر است صنایع دستی مان را برای ترویج گردشگری اقتصادی و کمک به روستاها در برنامه داشته باشیم چرا باید میلیاردها تومان برای ساخت بازارچه با معماری مدرن و با زرق و برق فراوان در مرکز استان هزینه کنیم؟ آیا نمی توان به جای آن ده بازارچه روستایی برای اشتغال و تقویت روستاها ساخت؟ بازارچه صنایع دستی سمنان درحال ساخت است
هدف روستاها باشد نه شهرها
یک کارشناس اقتصادی هم در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به این که سیاست دولت در ترویج صنایع دستی در سطح استان درست است اما نباید منحصر به شهرها باشد، اظهار داشت: سیمای اقتصادی استان به سبب اقلیم آن سابقاً به این شکل بود که روستاها مولد و شهرها مصرف کننده محصولات تولیدی روستاها بودند اما امروز متأسفانه شرایط عوض شده و در پس خشکسالی های مختلف و خالی شدن روستاها، این شهرها هستند که به تولیدگر و روستاها به مصرف گرایی گرویده اند.
سید رضا طباطبایی با اشاره به اینکه برای بر هم زدن این موازنه باید دید که امروز روستاهای استان چه دارند دولت اعتقاد دارد حال که کشاورزی و دامداری در استان عملاً دیگر کارایی ندارد و جز ضرر چیزی را عاید باغداران و دامداران و… نکرده، روی به سمت صنایع دستی و گردشگری آورده اند ما هم قبول داریم که صنایع دستی و گردشگری استان آنقدر گران سنگ است که بتواند به صورت کلی بار مزیت اقتصادی و ارزش های اقتصادی استان را به دوش بکشد اما اگر فکر نماییم که توریست بدون زیرساخت و تلاش می آید و به ما پول می دهد در اشتباه هستیم.
وی با اشاره به اینکه توریست مانند سرمایه گذار است یعنی خودش معمولا نمی آید بلکه باید برای سفر و پول دادن ترغیب شود، اضافه کرد: این مورد هم مانند سرمایه گذاری احتیاج به تقویت زیرساخت ها، ایجاد مشوق ها، ایجاد جذابیت ها، ترغیب و… دارد که متأسفانه در این حوزه کارهای زیادی صورت نگرفته است برای مثال می گوئیم که دست بافته های کلاته خیج ثبت ملی شده اند سوال من این است که آیا در فروشگاه های شاهرود و سمنان این محصولات عرضه می شوند؟ حال که نمی گردد چرا به جای این که محصولات را به بازار بیاوریم، بازار را به منطقه بومی تولید نبریم؟
بازار را به روستا ببریم نه این که تولیدات روستا را به مرکز استان بیاوریم
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه صنایع دستی و گردشگری مزیت ویژه اقتصادی استان سمنان است اما برای ترویج و توسعه آنچه کرده ایم؟ آیا با ساختن یک بازارچه در مرکز استان می توانیم بگوییم که روستاهایمان را تقویت می کنیم؟ اظهار داشت: اگر هدفمان روستاها هستند به جای این که محصولات را به بازارچه مرکز استان بیاوریم باید بازارچه را به روستاها ببریم سپس توریست را جذب نماییم تا روستاهایمان از بن بست بیرون بروند.
طباطبایی با اشاره به اینکه بهترین تولیدات روستایی در کالپوش تولید می شود اما چرا هر سال نصیب دلالان شده است، تصریح کرد: وقتی روستایی محصولی را تولید می کند اما بازاری ندارد از طرفی روستاها در بن بستی قرار دارند که برنامه ای هم برای ترویج گردشگری در آنها وجود ندارد، مجبور می شوند که محصولات شأن را به دلالان بفروشند تا به نام دیگر استان ها ارائه شود اما آیا این امر سبب می شود که روستا توسعه یابد؟
وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی باید در کنار تمام اقداماتی که می کند دست از بوم گردی های بدون برنامه روستایی بردارد چونکه اینها بدون ترویج گردشگری، بدون تعیین راهبردهای گردشگری و… فایده نداشته و فقط جوانان بیکار روستایی را به جوانان بیکار بدهکار به وام و بانک و… بدل می سازد، اضافه کرد: مشکل بازار محصولات صنایع دستی با ایجاد بازارچه مرکزی لوکس در مرکز استان حل نمی گردد بلکه با خروج روستاها از بن بست حل خواهد شد. طراحی سه بعدی بازارچه صنایع دستی سمنان
توسعه گردشگری و بوم گردی در استان سمنان
استاندار سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره همین مبحث بیان نمود: تشکیل کارگروه تخصصی گردشگری با حضور میراث فرهنگی، کارشناسان و اساتید دانشگاه، رسانه ها، نخبگان، سازمان های مردمی و… یکی از پیشنهاداتی بود که در دیدار با مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان هم به آن تاکید کردیم از طرفی اعتقاد داریم که از ظرفیت بخش خصوصی در حوزه گردشگری استفاده گردد.
سید محمدرضا هاشمی با اشاره به اینکه افزایش تعداد اقامتگاه های بوم گردی در پیشگیری از مهاجرت از روستاها و رونق اقتصادی روستاها مؤثر است، ابراز کرد: همانطور که سابقاً هم اعلام کردیم هر بخش از استان باید حداقل ده بوم گردی را تأسیس و یا داشته باشد تا بتوانیم جمعیت خوبی را روانه روستاها نماییم و وقتی توریست وارد به روستا شود اساسا از صنایع دستی هم استفاده می نماید.
وی با اشاره به اینکه برای استان سمنان در سال ۱۴۰۱، رشد ۸.۶ درصدی پیشبینی شده است، اضافه کرد: سه پتانسیل اصلی رشد اقتصادی استان، صنعت و معدن، کشاورزی و گردشگری می باشد از طرفی افزایش تعداد اقامتگاه های بوم گردی و ایجاد بازارچه صنایع دستی در ورودی شهرهای استان همچون دیگر مطالبات ما است که امیدواریم بتوانیم از ظرفیت مسافران و همینطور زائرین رضوی در این حوزه استفاده کافی را به نفع شرایط اقتصادی استان ببریم.
فرصت هایی که از دست می روند
در نهایت باید گفت استان سمنان هر چه ظرفیت های عظیم در بخش های گردشگری و صنایع دستی دارد، به همان اندازه فاقد برنامه ریزی تخصصی در حوزه گردشگری می باشد و فرصت های توسعه اقتصادی در این استان یکی یکی از دست می روند این مورد را میتوان از لابلای صحبت های اهالی گردشگری، بوم گردی ها، کارشناسان و سازمان های مردم نهاد میتوان دریافت.
اداره کل میراث فرهنگی متأسفانه در سالهای اخیر از لحاظ مدیریت کمی گرفتار مشکل بود و حالا که شاهد تغییر مدیریت در این اداره کل و همینطور دولت هستیم هنوز هم شاهد بهره گیری درست از ظرفیت های گردشگری و صنایع دستی در این استان نبوده ایم استانی که به واسطه نزدیکی به تهران و مشهد در دوران پساکرونا می تواند بهترین میزان برای سفرهای مردم استانهای همجوار باشد آن هم سفرهای اقتصادی که دو الی سه روز طول بکشد و به سادگی بتوان آنرا عملی کرد.
آنچه به نظر می آید مد نظر مسؤلان استان سمنان نیست آن است که دوران پساکرونا زمانی است که تقاضای گردشگری افزون شده اما مردم پول چندانی برای سفر اساسی ندارند در نتیجه مجبور هستند که به سمت سفرهای کم هزینه بر و اقتصادی با مدت کوتاه روی بیاورند و این امر احتیاج به ترویج و ترغیب آنها و پیشنهاد مسیرهای گردشگری دارد که در استان بتواند همه سلیقه ها را پوشش دهد فعلا اما شاهد این مورد در استان نیستیم.
منبع: asarnews.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب