یادداشت مهمان؛
لزوم بازگشت میراث فرهنگی به میدان
آیا با حذف نگاه فرهنگی و نحیف شدن میراث فرهنگی در نگرش سیاسی حاکم به انتها میراث فرهنگی رسیده ایم؟
گروه جامعه؛ رضا دبیری نژاد موزه دار و کارشناس میراث فرهنگی در یادداشتی که آنرا در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است نوشت: در این روزها مشاهده گر آنیم که وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یک وزارت اقتصادی خوانده می شود و همه توقعات از این حوزه مربوط به گردشگریست و گردشگری تنها محدود به پروسه اقتصادی می شود و ارزیابی و مطالبات هم چنان است که با یک بنگاه اقتصادی روبرو می باشیم.
تصویری که حالا از این حوزه تولید شده است با یک غلبه بازارمدارانه و سرمایه سالارانه است و فرهنگ چنان به سایه رفته است که دیگر دیده نمی گردد، دیگر قرار نیست با نهادی روبرو باشیم که وظیفه فرهنگی، هویت ساز، تداوم فرهنگی، گفتمان سازی و تولید فرهنگی را برعهده داشته باشد.
روز به روز بر توقعات اقتصادی افزوده می شود و از توقعات یا ظهور و بروز فرهنگی آن کم می شود و حالا با میراث فرهنگی بعنوان یک حاشیه روبرو می باشیم. میراث فرهنگی دیگر یک حیات یا نگرش نیست بلکه به ابزار و کالا تبدیل گشته است و این نگاه ابزاری از ساحت فرهنگی کاسته است.
دیگر این نهاد متولی آموزش، تولید دانش، پژوهش و قطب سازی فرهنگی نیست. با حذف نگاه فرهنگی و نحیف شدن میراث فرهنگی در نگرش سیاسی حاکم آیا به انتها میراث فرهنگی رسیده ایم و میراث فرهنگی دیگر نمی تواند گفتمانی باشد که بتواند ظهور و بروز قدرتمندی داشته باشد که در مرکز قرار گیرد. مرکزیت میراث فرهنگی وقتی تثبیت می شود که باور و نگرشی در پشتیبانی از میراث فرهنگی ساخته و پرداخته شود و این باور و نگرش چنان قدرتمند پشتیبانی شود که بتواند بر برنامه ریزی ها و تعاملات اثر بگذارند و نقش و نسبت خودرا حتی با سایر حوزه ها و برنامه ریزی های توسعه ای جلوه دهد.
در حالی که میراث فرهنگی امروز خود به یک فرع در یک نهاد تبدیل گشته است که مقرر است در خدمت نگاه اقتصادی و درآمدزا قرار گیرد. موضوعی که به فرع و حاشیه کشانده شده است چگونه می تواند خودرا به حوزه های دیگر سرایت دهد و بر توسعه و برنامه ریزی کشور در منظر توسعه پایدار سایه اندازد. وقتی میراث فرهنگی از نگاهی قدرتمند، فراگیر، از جایگاه مولد و اثربخش، از پشتیبانی های قدرتمند و نظریه ساز و از مدافعان شناسنامه دار خالی می شود باید بپذیریم که اختتام میراث فرهنگی رسیده ایم.
میراث فرهنگی که مرکز آموزشی خودرا از دست داده، رشته های دانشگاهی آن تقلیل یافته، ساختارهای سازمانی مرتبط از هم گسسته شده و کوچک شده است. انتشارات و نشریات تخصصی آن متوقف شده است، پیشکسوتان آن دیگر در صحنه نیستند و همه نهادهای و مؤسسات مرتبط به نهادهای ساکن و ساکت و ناتوان تبدیل گشته اند که حتی آرزوهای بزرگشان از دست رفته است باید بگوییم که دیگر میراث فرهنگی به انتها خود رسیده است و تا چندی دیگر فقط به خاطره ای از موجودیت میراث فرهنگی به مثابه یک نگرش، حوزه نظری، گفتمان درحال توسعه و سرمایه فرهنگی و یک نظام سازمانی که بود بسنده نماییم.
اینکه میراث فرهنگی این روزها در گفتارهای برنامه ریزی و جدل های نمایندگان قانون گذار و تأیید صلاحیت کننده حذف شده و بهانه ای برای تفکری اقتصادی شده است خود گویای اختتام یک دوره است. کاش میراث فرهنگی باز به میدان بازگردد و ارزشهای همه جانبه آن در نظر گرفته شود و قربانی نیازها و بحران های اقتصادی نشود و فرهنگ و فرهیختگی بتواند باز در مرکز قرار گیرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب