در گزارش آثارنیوز مطرح شد؛
تاریخ سازی اماراتی ها با معماری شهر بستک ایرانی
آثارنیوز: وقتی شیوخ عرب امارات در پی تاریخ سازی برای کشورشان هستند و محله بستکیه دوبی را با اهمیت ترین المان تاریخی خود می دانند، شهر بستک در ایران بناهای تاریخی خودرا یک به یک از دست می دهد.
سام سطوت زاده، از فعالان گردشگری و دوست داران میراث فرهنگی درباره ریشه شکل گیری محله تاریخی بستکیه در شهر دوبی کشور امارات به خبرنگار مهر عنوان کرد: شهر بستک در شمال غربی استان هرمزگان با استان فارس هم مرز است. در دوران صفویه، گروهی به شهر بستک و اطراف آن مهاجرت کرده و در سلسله افشاریه و زندیه با حکم حکومتی نادرشاه افشار و بعد از آن کریم خان زند، خوانین بستک مشهور به خاندان بنی عباسی، حکومت محلی جهانگیریه را بنا کردند.
خانه محمد اعظم خان بنی عباسی در بستک
وی اظهار داشت: حاکمان محلی بستک زیر نظر والی فارس بودند و چون از نظر سیاسی با آنها در ارتباط بودند و بخشی از سواحل جنوبی همچون بندر لنگه را نیز تحت حکومت خود داشتند؛ سبب شده معماری فارس در معماری بستک تأثیر بگذارد. بندر لنگه زمانی از نظر سیاسی و تجاری بسیار مورد اهمیت بود و تجار بستکی از راه بندر لنگه با هند و آفریقا تجارت می کردند. این مسائل باعث شد تا معماری شهر بستک توسط این تجار با ترکیبی از معماری استان فارس، کرانه های خلیج فارس و کشورهایی همچون هند و آفریقا شکل بگیرد. این نوع المان های معماری را میتوان در شیشه های رنگی خانه صولت و چهلستون قلعه خان (خانه بنی عباسی) بستک، آئینه کاری های این قلعه نیز مشاهده کرد. این مورد در کتاب دکتر فریدون فراهانی با عنوان «سبک معماری بستکی، سبکی فراتر از خاستگاه» نیز اشاره شده است.
سر در خانه ای در محله تاریخی البستکیه دوبی
این دوستدار میراث فرهنگی در استان هرمزگان خاطرنشان کرد: گروهی از بستکی ها در بندر لنگه ساکن شدند تا بتوانند با کشورهای آفریقایی و هند تجارت مروارید داشته باشند چون بندر لنگه به شهر مروارید معروف تر بوده است. در اینجا نیز گروهی از مردم عرب کشورهای خلیج فارس به نام قواسم زندگی می کردند که تحت حکومت ایران و حاکمان بستک بودند این افراد به همراه تجار بستک در سال ۱۸۸۷ به کشورهای خلیج فارس مهاجرت کردند. در این زمان در واقع نخستین مهاجرت بستکی ها به کشورهای خلیج فارس انجام شد. پس از آن مهاجرت دوم بستکی ها به کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون به دوبی در امارات بود اما موج گسترده آن در دهه ۱۹۳۰ در واکنش به سیاست های رضاشاه همچون عوارض گمرکی و کشف حجاب صورت گرفت. در این سال ها نیز بسیاری از تجار بستکی از بندر لنگه شبانه به امارات مهاجرت کردند. بنابراین بندر لنگه اهمیت تجاری خودرا از دست داد ولی از آن طرف بستکی های مهاجر نه تنها فرهنگ و آداب و رسوم و غذاهای محلی خودرا به امارات بردند بلکه معماری بستکی را نیز در امارات پیاده کردند.
خانه ثبت ملی شده کاظم در شهر بستک که درحال تخریب هست
این فعال گردشگری در استان هرمزگان بیان نمود: تجار بستکی مهاجر مورد استقبال شیوخ دوبی قرار گرفتند و در زمینهای بایر دوبی مبادرت به ساخت و ساز کردند. در این میان فردی به نام محمد فاروق العرشی با امکاناتی که داشت، در زمین بایر دوبی بنیانگزار محله بستکیه شد. محمد البنا و محمد معمار دو استادکار شهر بستک ایران بودند که به دعوت تجار به دوبی رفتند. آنها در محله ای که به نام بستکیه مشهور شد به علت شرایط اقلیمی مشابهی که با ایران و کرانه های خلیج فارس وجود داشت، معماری بستکی را با همان المان بادگیرها پیاده کردند.
بستکیه در دوبی
وی اضافه کرد: حالا میتوان بادگیرهایی را در امارات مشاهده کرد که دارای تزئینات بادگیرهای بستک با سازه معماری سواحل خلیج فارس است. در تزئینات داخلی خانه عبدالرحیم زرعونی از آریه گچ های زغالی به تقلید از مسجد جامع بستک استفاده شده است. یکی از خانه ها متعلق به حاج محمودخان پسندخواه در هرنگ با یکی از خانه های محله بستکیه دوبی بسیار شباهت دارد. در مناطق دیگر امارات نیز از المان های معماری ایرانی و بستکی استفاده شده است.
وی اظهار داشت: نویسنده کتاب دوبی سریع ترین شهر جهان نوشته که در حدود سالهای ۱۹۰۰ میلادی بیش از ۶۰ درصد از بازاریان دوبی ایرانیانی هستند که تجارت آنجا را راه اندازی کرده اند. ولی اکنون مشاهده می نماییم که اماراتی ها چند سالی است که نام محله تاریخ البستکیه را به الفهیدی تغییر داده اند. آنها قصد دارند تا این محله را بعنوان میراث جهانی خود در لیست یونسکو ثبت کنند. حتی از همین المان های معماری ایرانی در المان های معماری خود بعنوان هویت امارات استفاده می نماید.
خانه محمد تقی خان صولت الملک
سطوت زاده با اشاره به اینکه تنها محله تاریخی دوبی بستکیه است اظهار داشت: سالانه چندین میلیون نفر از این محله تاریخی دیدن می کنند و گردشگران زیادی به اینجا رفته و تبلیغات وسیعی درباره آن انجام می شود. این در شرایطی است که معماری شهر بستک در ایران رو به تخریب است.
محله بستکیه در دوبی
وی اظهار داشت: زلزله سال ۹۲ سبب شد چندین خانه و قلعه که بیش از صد اتاق داشتند از بین بروند یا لطمه های جدی ببینند. همچون خانه قلعه خان بستک یا خانه کاظم که قابلیت مرمت داشتند اما به حال خود رها شدند تا جایی که در سال ۹۵ بیشتر این بناها تخریب شد چه آنهایی که در لیست میراث ملی ثبت بودند و چه آنهایی که ارزش ثبت داشتند. این آثار و معماری و بناها در حالی تخریب می شوند و مورد بی توجهی قرار می گیرند که بناهای محله بستکیه در دوبی روز به روز درحال مرمت و رسیدگی است.
منبع: آثارنیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب