جلوه ای از باغ های ایرانی در فرش كرمان
خراسان رضوی ایرانی ها از دیرباز برای فرش كه یكی از علائم فرهنگ ایرانی است، ارزش ویژه ای قائل بودند و هستند؛ دست بافه های پرارزش ایرانی بعنوان جزء جدایی ناپذیر زندگی های مردم آن، هم چنین مورد توجه دیگر كشورها هم قرار دارد چون كه ایجاد حس صمیمیت در فضای خانه تنها یكی از خصوصیت های این هنر ایرانی است.
عبدالله احراری، عضو انجمن علمی فرش ایران، در گفتگو با ایسنا در مورد معرفی فرش کرمان اظهار نمود: استان کرمان به لحاظ اقلیم، طبیعت و مردمش که روحیه فرهنگی و هنری بالایی دارند همواره یکی از قطب های قالی بافی بوده است و هم اکنون مطرح بودن قالی قم، کرمان و در کل ایران را وامدار قالی کرمان هستیم.
این پژوهشگر فرش اظهار داشت: قالی های شهر کرمان بیشتر نشان دهنده گل، گیاه، باغ و چیزهایی است که به لحاظ کویری بودن منطقه مردم استان کرمان همیشه آرزوی آنرا داشته اند. در نتیجه گل، گیاه و باغ های ایرانی در قالی های این شهر به وفور تصویر و بافته شده است.
احراری در مورد دوره های قالی بافی در کرمان اضافه کرد: قالی بافی در کرمان به دوره های مختلفی تقسیم می شود؛ شروع قالی بافی به سبک فعلی از دوره صفویه شروع شده که کارگاه های وابسته به دربار در این شهر تاسیس شد و امورات آن هم توسط شاهزادگان صفوی پی گیری می شده است.
وی افزود: در دوره قاجار هم تاسیس شرکت انگلیسی قالی شرق در کرمان سبب شد که این استان بعنوان یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان فرش دستباف و دروازه های صادرات فرش ایرانی به اروپا شناخته شود.
عضو انجمن علمی فرش ایران در مورد طرح و نقش قالی کرمان تصریح کرد: قالی کرمان از نظر طرح و نقش هم دوره ای دارد به نام دوره «شال بافی» که طرح ها و نقوشی مانند بوته که کرمانی ها بر روی شال و پته استفاده می کرده اند، از شال به قالی انتقال داده شده است. بعد از دوره شال بافی، دوره فرش های کلاسیک بود که بیشتر نقوش گل های شاه عباسی در قالی های کرمانی رواج پیدا کرد.
احراری تشریح کرد: دوره شال بافی بیشتر شامل طرح هایی نظیر بوته جقه و بوته ترمه است که گفته می شود این طرح از سر شعله آتشکده زرتشتیان یا درخت سروی که باد زده و سرشاخه هایش خم شده، گرفته شده است؛ البته برخی هم معتقدند این طرح ها نماد آبرفت های کشمیر و رودخانه هندوستان بوده که یکی از طرح های قدیمی و اصیل قالی کرمان است.
وی افزود: در دوره کلاسیک هم طرح های لچک ترنج شاه عباسی در بیشتر قالی ها کار می شده، منتهی این شاه عباسی ها از مدلهای بسیار پر گل و ریز نقش بوده است؛ طرح بعدی که در قالی های کرمان زیاد به چشم می خورد، «هزار باغ» نام دارد که در آن انواعی از درختان و گیاهان بافته می شود و بافت بافنده، مخاطب را حیرت زده می کند. در این دوره که منصوب به طراحان شهیر کرمان مانند حسن خان بود. طرح هایی که از تنوع گیاهان برخوردار بود، در قالیچه های کرمانی بسیار استفاده می شده است.
این پژوهشگر فرش افزود: دوره بعدی که در قالی بافی کرمان به چشم می خورد، دوره طرح های فرانسوی و گوبلن است. بافت این طرح در کرمان به واسطه سفارش اروپایی ها که در آن زمان بیشتر اتفاق می افتاد، در کرمان رایج شد.
احراری تشریح کرد: یکی از بارزترین طرح های دوران گوبلن طرح قاب قرآنی بوده که با هدف آماده شدن هر چه سریع تر برای صادرات و رسیدن به بازارهای اروپایی، زمینه آن به صورت کم کار و اصطلاحا خلوت بافته می شده است.
وی خاطرنشان کرد: دوره گوبلن طی مدت محدودی فعال بود و بعد از آن باردیگر طرح های کلاسیک روی کار آمد اما جفتی بافی که در بافت قالی کرمان پدیدار شد، ضربه زیادی به تولید قالی در کرمان وارد کرد و سبب شد جایگاه این قالی در بازارهای داخلی و اروپایی هم آسیب ببیند.
عضو انجمن علمی فرش ایران عنوان کرد: با وجود اینکه سودجویان و افرادی که قصد داشتند قالی ها با سرعت بیشتری بافته و بازارهای اروپایی برسد، در حق قالی کرمان ظلم های زیادی کردند اما قالی کرمان همچنان زنده است.
احراری افزود: در شهر «راور» که یکی از قطب های قالی بافی در کرمان است، مجتمع قالی بافی توسط آستان قدس رضوی راه اندازی شده که در آن قالی های بسیار نفیسی بافته می شود.
وی در مورد خصوصیت های قالی کرمان تصریح کرد: از خصوصیت های فرش کرمان باید به رنگ های شاد و طرح هایی که طبیعت را به تصویر می کشد، اشاره نمود. از دیگر مزیت های این قالی هم چنین می توان به رنگ های طبیعی فرش ها اشاره نمود.
این پژوهشگر فرش در مورد صدمه بی گره بافی قالی کرمان تشریح کرد: در بی گره بافی بافنده به جای اینکه دو نخ را بگیرد، چهار نخ را می گیرد و به جای اینکه گره را تاب دهد، دو نخ زیرین را به شکل نعل اسبی می خواباند که این کار گره ای در بافت ایجاد نمی کند؛ یکی از اشکالات بی گره بافی این است که فرش های دستی مانند فرش های ماشینی به نظر می آیند.
احراری متذکر شد: متاسفانه کل صادرات فرش ایران و نه تنها قالی کرمان به صورت محدود انجام می شود، به این دلیل که متولیان فرش نتوانسته اند تبلیغ خوبی از فرش ایرانی در سطح جهان داشته باشند. به واسطه موانع صادراتی، سیاست های بانک مرکزی و... صادرات فرش ایران کم تر انجام می شود اما باید در نظر داشت که جایگاه فروش داخلی فرش کرمان هم اکنون خیلی خوب است.
منبع: asarnews.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب