به گزارش آثارنیوز به نقل از مهر، روستای كندوان تنها روستایی در ایران است كه سالیان پیش مردم از مصالح ساختمان سازی برای خانه های خود استفاده نكردند بلكه كوه را كندند تا جایی برای زندگی خود باز كنند كوههای منطقه كندوان جایی در انتهای استان آذربایجان شرقی سربه فلك كشیده و سنگی هستند. درست شبیه به كله قند. همین دلیل است كه نام خانه ها را كله قندی گذاشته اند حالا در این خانه ها مردم نه تنها زندگی می كنند بلكه بخشی از فضای زندگی خود را به گردشگران اختصاص می دهند و از آن درآمد كسب می كنند .
بسیاری از آنها صنایع دستی نیز به گردشگرانی می فروشند كه تعدادشان در روزهای آخر هفته بیشتر می شود. صنایع دستی فروخته شده توسط ساكنان روستای كندوان اما تعداد كمی گلیم و جاجیم است و بسیاری از این صنایع را محصولات خوراكی و گیاهان دارویی تشكیل می دهد گیاهانی كه خودشان از منطقه كندوان و یا اسكو آورده اند و درست كرده اند. آنها كه دام بیشتری دارند روغن حیوانی نیز در مغازه ها می فروشند. روغن گاوی و گوسفندی با رنگ های زرد یا سبز. در برخی از مواقع می توان عسل تازه نیز از مردم خرید اما بیشتری محصول به خشكبار و سبزی های خشك شده اختصاص دارد. در فصل بهار نیز زنان گلهای محمدی زمین های اطراف روستا را می چینند و برای فروختن و استفاده روزانه به روستا می آورند. در این جا می توان حجم زیادی گل محمدی به قیمت ارزان خرید.
زنان روستا گل های محمدی را خشك كرده و یا دم می كنند و به همراه چای به گردشگران می فروشد. اینجا اما دامداری و كشاورزی كمرنگ تر شده است. نظری از اهالی روستای كندوان می گوید: وقتی می توان راحت در خانه نشست و گردشگر كنارت در یكی از اتاق ها اقامت كند دیگر كسی سر زمین نمی رود به همین دلیل است كه در این روستا محصولات دامی كم فروخته می شود چون كسی دیگر دام ندارد مگر چند زمین كشاورزی و درخت كه محصولات آنها را می توان در این روستا خرید.
در كنار تمام گیاهان دارویی و خشكبار اما صنایع دستی این روستا را كیف های گلیمی و سفال های همدان، تعداد محدودی صنایع شیشه ای می توان دید كه بیشتر آنها را هنرمندان تبریز و اسكو ساخته اند. روسری های چاپ كلاغه ای و ممقان دوزی در كندوان كم نیست.
یكی از زنان روستا نیز سفالهایی می سازد كه خودش یاد گرفته است او از معدود افرادی است كه در فروشگاهش كار می كند تا به گردشگران روستا بگوید این هنر دست خودش است. هنر دست یكی از ساكنان روستای كندوان.
در میان همه محصولات سنتی كه در روستا فروخته می شود، به راحتی می توان لابه لای صنایع دستی ایرانی صنایع دستی خارجی نیز دید كه فروخته می شود هر چند مسئولان روستا و استان در نظر دارند تا این اجناس را از روستا خارج كنند اما هنوز مغازه داران و فروشندگان تمایل دارند از این محصولات بهره ببرند چون فروش زیادی دارد و قیمت كم.
می توان در كنار سفال هایی كه از همدان به كندوان آمده است سفال رنگی چینی هم دید كه ارزان قیمت است و به دلیل رنگ شادی كه دارد مورد توجه گردشگران قرار دارد.
در این باره احد ماهری بخشدار مركزی اسكو به خبرنگار مهر می گوید: ما تمام تلاشمان را می كنیم كه جنس بنجل وارد روستا نشود. حتی با استانداری نیز جلسات متعددی برگزار كردیم كه عرضه محصولات غیر ایرانی كنترل شود و نظر استانداری نیز بر رونق تولید ملی است اما نه با شیوه قهرآمیز بلكه با تعامل. در همین راستا به فروشندگان اعلام كرده ایم كه اجناس جدید را وارد نكنند تا زمانی كه همین كالاها فروخته و تمام شود.
علیرضا قوچی، مدیر پایگاه پژوهشی روستای تاریخی كندوان به خبرنگار مهر می گوید: شاید تنها ۲۰ درصد محصولات خارجی در روستا وجود دارد كه به فروش می رسد. در كمیته كالای قاچاق مصوب شده كه كالای چینی و خارجی در آنجا فروخته نشود. اجناسی كه اكنون داخل روستاست از محصولات طبیعی و ملی و منطقه ای تشكیل شده است كه همه آنها یك طرف و اجناس خارجی یك طرف دیگر مغازه ها هستند تا زمانی كه اجناس موجود تمام شود. ما در این روستا به وفور ورنی، گیاهان دارویی، جاجیم و گلیم و ... كه در منطقه تولید شده را می بینیم و نظارت می كنیم كه چه مقدار كم و یا زیاد شده اند. گلیم و جاجیم روستا از اهر می آید كندوان بازار هدف ممقان دوزی نیز شده است. الان درباره كاشی و سرامیك كارهایی را انجام داده ایم كه باید روندش طی شود تا بتوان آنها را با اجناس خارجی جایگزین كرد.
اكنون چند ماهی است كه از اعلام مسئولان میراث فرهنگی به مغازه داران كندوان برای ممنوعیت فروش اجناس خارجی می گذرد باید دید تا چه زمانی این محصولات كاملا فروخته می شود تا این روستا كه قرار است روزی جهانی شود خالی از محصولات خارجی شود.