در نشست از مشروطیت تا سپنتا مطرح شد:
تهامی نژاد از پیشگامان پژوهش مستند است
آثارنیوز: فیلم مستند «از مشروطیت تا سپنتا» ساخته محمد تهامی نژاد در حالی به نمایش درآمد که این هنرمند به سبب کسالت نتوانست در برنامه حاضر شود و در این برنامه تاکید شد که « تهامی نژاد علاوه بر این که پژوهشگر تاریخ است، از پیشگامان پژوهش مستند در سینمای ایران نیز به شمار می روند.»
فیلم مستند «از مشروطیت تا سپنتا» ساخته محمد تهامی نژاد، پژوهشگر تاریخ و مستندساز معاصر، عصر روز گذشته ۲۶ دی ماه در سالن فردوس به نمایش درآمد.
به گزارش آثارنیوز به نقل از روابط عمومی موزه سینما، بعد از نمایش این فیلم، نشست پرسش و پاسخ با حضور مهرداد فراهانی نویسنده، منتقد و پژوهشگر سینمای مستند و تاریخ سینمای ایران انجام شد.
محمد تهامی نژاد کارگردان این اثر نیز به علت بیماری امکان حضور در جلسه را نداشت و پیام او برای مخاطبان قرائت شد.
مهرداد فراهانی در بخش ابتدایی صحبت های خود اظهار داشت: در فیلم «از مشروطیت تا سپنتا»، موضوع پژوهش بسیار مشهود و حائز اهمیت می باشد. ضمن این که فیلم به مثابه یک پژوهش بنیادی است. گاهی یک تحقیق و کار پژوهشی از قبل وجود دارد و فیلمساز آنرا به یک فیلم تبدیل می کند اما گاهی نیز یک فیلم خود ابزاری برای پژوهش به وجود می آورد که این مسئله یک اتفاق همیشگی نیست.
وی با اشاره به اینکه برخی فیلم ها به علت تحقیق و کار پژوهشی که داشته اند مورد توجه قرار می گیرند، اضافه کرد: اسنادی که در این فیلم فراهم آمده، بعدها در آثار دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفته است. مانند گفت و گو با روح انگیز سامی نژاد، حبیب الله مراد و خان بابا معتضدی که از آنها می توان به عنوان سندی برای پژوهش های آینده بهره برد.
فراهانی افزود: «از مشروطیت تا سپنتا» فیلمی فروتن است که این مساله برگرفته از شخصیت تهامی نژاد است.
وی با اشاره به اینکه گاهی نگاه سندگونه به اثر مانع فهم ارزش های سینمایی آن می شود، بیان داشت: این اثر اسبابی را برای سایر پژوهشگران سینمای ایران فراهم نموده است و افراد بسیاری تا حالا به فیلم تهامی نژاد ارجاع داده اند. این مستند کاری خلاق، با طراوت و بازیگوش است که متعلق به زمان معاصر به نظر می آید و اثری از کهنگی در آن مشاهده نمی گردد. در عصر حاضر زمانی که با اسناد بی جان کار می نماییم، تدوین کامپیوتری، امکانات زیادی به ما می دهد، اما آن زمان این امکان وجود نداشته است.
وی افزود: همه ما تهامی نژاد را به عنوان یک پژوهشگر می شناسیم اما فیلم نشان داده است او یک کارگردان تمام عیار است که با استادی تمام توانسته فیلمی با طراوت را به وجود بیاورد.
این پژوهشگر افزود: فیلم «فانوس خیال» را بهرام ری پور چند سال بعد از این اثر ساخته که موضوع آن هم تاریخ سینما است و ساختاری شبیه به مقاله ای مصور دارد که در این خصوص اطلاع رسانی می کند.
فراهانی همین طور اظهار داشت: تهامی نژاد به عنوان محقق، خود دارای دیدگاهی خاص نسبت به سینما است و بر طبق دیدگاه شخصی، نگاهی به تاریخ سینمای ایران دارد. «از مشروطیت تا سپنتا» اثری پیشگام است که فیلمساز در ۲۸ سالگی درباره ی تاریخ سینما ساخته است.
وی تصریح کرد: در دو دهه اخیر به همت تعدادی از فیلم سازان، تاریخ معاصر مسئله مستندسازان ایران شده است، اما در سال ۴۹ و قبل از آن، شرایط اینطور نبوده و عموما فیلم ها یا فضایی شاعرانه داشتند و یا درباره ی تاریخ بسیار کهن و موضوعات دیگر ساخته می شدند و تاریخ معاصر دغدغه مستندسازان آن زمان نبوده است.
فراهانی افزود: یکی از آرزوهای دیرینه من این است که انبوه نوشته های محمد تهامی نژاد در قالب کتاب جمع آوری شود و متولی آن می تواند جایی مانند موزه سینما باشد. همین طور لازم است توسط فیلمخانه ملی ایران، آثاری از این دست مورد ترمیم قرار گیرد.
تهامی نژاد پژوهشگر تاریخ است
در ادامه ارد عطارپور از مستندساز سرشناس که به تماشای این اثر نشسته بود، در سخنانی اظهار داشت: تهامی نژاد پژوهشگر تاریخ بوده و علاقه او به این رشته، مقدم بر ساخت فیلم مستند است. تلاقی تاریخ و سینمای مستند درنهایت به اثری تبدیل گشته که حالا از اسناد تاریخی مهم به حساب می آید. در فیلم «از مشروطیت تا سپنا» خان بابا معتضدی حضور دارد که حضور او اتفاقی عجیب است برای اینکه او از مطرح ترین فیلمبرداران تاریخ سینمای ایران بعد ابراهیم خان عکاس باشی است. تهامی نژاد در این اثر فقط ثبت کننده تصاویر نبوده بلکه به عنوان کارگردان، میزانسن های قابل توجهی درنظر گرفته است و این مساله در سایر مستندهای او نیز وجود دارد. نگاه تاریخی تهامی نژاد به عنوان یک انسان چند وجهی در مقالات، کتاب ها و فیلم های او بسیار شاخص است. او به تاریخ علاقه دارد و این مسئله در مجموعه فعالیتهای ایشان مشهود است.
وی افزود: تهامی نژاد علاوه بر این که پژوهشگر تاریخ است، از پیشگامان پژوهش مستند در سینمای ایران نیز به شمار می روند.
لزوم ساخت مستندهای بیشتر درباره ی مشروطه
در ادامه پروین ثقه الاسلامی مدیر پیشین مجموعه کاخ گلستان نیز اظهار داشت: متاسفانه بیشتر محلهای تاریخی که لازم است در اختیار مستندسازان قرار بگیرد بیشتر برای تولید فیلم های سینمایی و تلویزیونی استفاده می شود. البته تا وقتی که صدمه ای به اشیا تاریخی وارد نشود، مشکلی وجود نخواهد داشت. اگر در موزه ها، فیلمسازان بتوانند رعایت بعضی ضوابط را داشته باشند، این محل ها می توانند هر چه بیشتر در اختیار آنها قرار بگیرد.
وی افزود: خوشحالم در زمان مدیریتم مستندهای بسیاری در کاخ گلستان ساخته شد. امیدوار هستم درباره ی مشروطیت و نقش افرادی که در این راه جان خودرا از دست داده اند، آثار درخشانی ساخته شود. یادم می آید شهریار عدل فیلم هایی را در انبار کاخ گلستان پیدا کرد و به همت او این فیلم ها از زیرزمین های کاخ گلستان به فرانسه برده شد و مورد بازسازی قرار گرفت و برای نخستین بار آنرا در فیلمخانه ملی ایران به نمایش گذاشتیم.
عطارپور در ادامه سخنان ثقه الاسلام اظهار داشت: شهریار عدل به نکته ای برمبنای آن فیلم ها دست پیدا کرده بود. او می گوید تاریخی که دوربین برای نخستین بار وارد ایران شد، با تاریخی که تاریخ شناسانی همچون جمال امید ذکر کرده اند متفاوت است و شش ماه قبل از آنست.
در بخش پایانی این برنامه مهرداد فراهانی نیز اظهار داشت: این فیلم یک ارزش افزوده دیگر هم دارد و نشان داده است پژوهش درباره ی تاریخ سینمای ایران چه مسیری را طی کرده است. تعدادی از پلان ها همچون تصاویر ناصرالدین شاه بعدها و در سال ۸۱ به آن افزوده شد. تهامی نژاد می گوید تصویر آزمایشگاه ایرانی برای نخستین بار در فیلم من نمایش داده می شود اما احتمالاً قدیمی ترین آن نیست. همین طور سایه های روی پرده در این فیلم که ارجاعی به سینما است.
در این برنامه افرادی همچون سعید رشتیان، سعید رجبی فروتن، فخرالدین سیدی نیز حضور داشتند.
برنامه «شب های مستند موزه سینمای ایران» با همکاری انجمن تهیه کنندگان مستند در سالن فردوس موزه سینما برگزار می گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب