به گزارش آثارنیوز به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علی صدرایی، سرپرست پژوهش دیرینه شناسی مطالعات فرهنگی- تاریخی محور انتقال آب سد كانی سیب به دریاچه ارومیه امروز یكشنبه با بیان این خبر به تخریب گسترده و هر روزه محیط زیست و بخصوص محیط زیست های تاریخی – فرهنگی در چند سال اخیر اشاره نمود. این دیرینه شناس با تاكید بر این كه در زیر هیچ سنگی در كوهستان گنجی پنهان نكرده اند، اضافه كرد: علاوه بر حضور عده ای سود جود و گنج یاب در مناطق مختلف كشور و بخصوص دشت های میانكوهی و كوهستان ها و تخریب منابع طبیعی و باستانی و افزودن به زمین های زراعی و كشاورزی، اقدامات توسعه طرح های عمرانی هم اضافه شده و تراژدی های بی شماری را در این روزها به وجود اورده است. او با ابراز تاسف از شتاب غیرقابل توصیف این روند در سال های اخیر اخطار داد: تدوام این روند سبب می گردد در چند سال آینده از بسیاری زیست گاه های تمدنی و فرهنگی نشانی باقی نماند. صدرایی شاهد این ادعا را پژوهش دیرینه شناسی اخیر با عنوان "پژوهش دیرینه شناسی مطالعات فرهنگی- تاریخی محور انتقال آب سد كانی سیب به دریاچه ارومیه" اعلام نمود كه در فاز نخست از محور بیگم قلعه در شهرستان نقده شروع می گردد. او با اشاره به انجام این برنامه در مدت ۴۵ شبانه روز تا ریك آباد در شهرستان پیرانشهر كه ورودی تونل انتقال آب به حساب می آید، اظهار داشت: هیات پژوهش در طول این مدت مسافتی بیش از ۹۰ كیلومتر طول مسیر و بیش از ۳۰ كیلومتر عرض مسیر را مورد بررسی دیرینه شناسی قرار داد. به قول این باستان شناس، در این مدت از دره های طولانی و دشت های میانكوهی و قله های بلند و مختلف این خطه بازدید و سرانجام هیات پژوهش موفق شد داده های فرهنگی ۴۱ اثر تاریخی را ثبت و ضبط كند. او اضافه كرد: ماحصل این پژوهش نشان می دهد؛ تمدن های این خطه هم همانند خیلی از جاهای كشور در كنار رودخانه های دائمی و چشمه های پرآب و البته دائمی و خاك بسیار مناسب و حاصلخیز اطراف و چراگاه های كوهستانی و دشت های میانكوهی كه همواره مورد توجه اقوام و ملل در طول تاریخ گشته استقرار یافته اند. صدرایی اظهار داشت: با عنایت به این بررسی سكونت در این مناطق در دوران پیش از تاریخ در حداقل ۶ تپه، در دوران تاریخی در ۵ تپه و در دوران اسلامی در ۴ محوطه به صورت اختصاصی تداوم داشته و در سكونت تلفیقی ادوار در دوران پیش از تاریخ و دوران تاریخی در ۱۰ مجموعه، سه دوره همزمان پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در ۹ مجموعه و دوران تاریخی و اسلامی در ۶ اثر قابل مشاهده می باشد. احتمال تغییر گاه نگاری منطقهاو در ادامه تصریح كرد: این شاخصه ها بر اساس مشاهدات فعلی بوده و احتمال تغییر در گاه نگاری منطقه با یافت شدن داده های جدید وجود دارد. او با اشاره به بررسی یك منظر طبیعی و یك كتیبه ناتمام از مجموعه آثار ذكر شده توسط هیات اظهار داشت: در آمار كلی مجموعه فوق، ۱۱ محوطه تاریخی ۶ تپه تاریخی، ۱۰ قلعه و ۲ تپه قلعه، ۴ تپه محوطه و تپه ۴ محوطه قبرستان و ۲ قلعه و محوطه و ۳ قبرستان تاریخی در لیست عرضه شده است. صدرایی اضافه كرد: از لحاظ سطح ارتفاعی زیستگاه ها از بین ارتفاع ۱۳۰۰ تا ۱۶۰۰ متر از سطح دریا های آزاد، هیات ۲۱ اثر، ارتفاع بین ۱۶۰۰ تا ۲هزار متری ۱۹ اثر تاریخی و فرهنگی را به ثبت رسانده شد. او با اشاره به این كه تنها یك اثر تاریخی به نام قلات شاه در ارتفاع بالاتر از ۲هزار متری قرار داشت، در توضیح علت این مورد به شرایط آب و هوایی منطقه اشاره نمود و اظهار داشت: در شش ماه دوم سال در ارتفاع بالاتر از ۲هزار متری عملا امكان زیست وجود نداشته و منطقه غیر قابل سكونت است. این دیرینه شناس درباره داده های فرهنگی و تاریخی جمع آوری شده اظهار داشت: به صورت كلی در این محوطه ها ۱۱۲۶ قطعه سفال شاخص جمع آوری شد كه از این مجموعه با عنایت به اعتبار لازم ۶۶۵ قطعه برای طراحی فنی سفال انتخاب گردید. او از بین یافته های هیات به وجود یك قطعه ابسیدین و سه قطعه تیغه سنگی و یك عدد شی سنگی شكسته كه احیانا بخشی از پاشنه در است، اشاره نمود.
وی در ادامه اضافه كرد: متاسفانه تمامی این مناطق توسط كشاورزان تبدیل به زمین های زراعی می شوند و علاوه بر صدمه فوق عده ای از سود جویان گنج های موهن هم تمام محوطه را مانند لانه زنبور كرده و طرح های عمرانی و توسعه ای هم به این تخریب ها دامن می زنند.