ورود استانداری هرمزگان به مرمت نادرست قلعه پرتغالی ها
برای قلعه پرتغالی ها سیل بند زده اند!
آثارنیوز: نخست تصاویرش در فضای مجازی انتشار یافت، چیزی شبیه به سیل بند در جاده ای كه تنها هدفش انگار دفن تاریخ است! آجرهای سفید تازه چیده شده روی همدیگر، قدِ دیواره ی قلعه پرتغالی ها را خیلی بلندتر از دیواره ی اصلی بالا كشیده اند و داربست های زنگ زده چسبیده به تن دیوار حرفِ دیگری حالی اش نمی گردد.
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، همه حرف ها از حفاظت، مرمت و ساماندهی قلعه ۴۰۰ ساله یعنی یکی از برندهای جزیره برای جذب توریست شروع شد؛ اما بنظر می رسد آخر و عاقبتش آن طور که باید خوب نیست، حالا که قرارها بر مرمت قلعه چرخیده گویا راه را اشتباه می روند، هر چند نمونه های زیادی از این نوع مرمت ها در بناهای تاریخی البته در گذشته ای - که توقعی از آنها نبوده - وجود دارد، به خصوص وقتی قرار بر بازسازی و مرمت یک بنای تاریخی اصیل باشد که پس از حذف چند لایه دیواره ی متفاوت از مصالحِ قدیمی بنا که کاملا نزدیک به مصالح معمولیِ معاصر است به جداره ی تاریخی دست می یابند.
معلوم است که به قول معاون میراث فرهنگیه استان هرمزگان؛ کارِ مرمت و دوخت و دوزِ ترک ها و جایگزینی سنگ های فرسوده و آواربرداری قلعه را بیش از یک سال است که آغاز نموده اند؛ آن طور که عباس نوروزی، ۳۱ تیر سال قبل از آغاز مرمت قلعه پرتغالی ها بعد از ۲۰ سال آگاهی داده وقتی که سوله ای که در حریم قلعه پرتغالی ها قرار داشت، برداشته شد، گفته است که در این مرحله یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است.
چند روز بعد یعنی هشتم مرداد رضا برومند- مدیر کل میراث فرهنگی استان هرمزگان – هم از وضعیت مرمت این قلعه به ایسنا توضیح می دهد که «از نیمه دوم سال ۹۷ به طورجدی پیگیر مرمت و ایمن سازی قلعه پرتغالی ها در جزیره هرمز بودیم که خوشبختانه در اردیبهشت ماه امسال، مبلغ یک میلیارد تومان از اعتبارات ملی برای مرمت قلعه دریافت کردیم و پس از آن محوطه سازی قلعه پرتغالی ها شروع خواهد شد که چشم انداز خیلی خوبی را برای قلعه به وجود خواهد آورد و می تواند قسمتی از دغدغه های علاقه مندان به آثار تاریخی و فرهنگی را رفع کند.
همچنین مرمت اضطراری قلعه را آغاز کردیم و بخش هایی از قلعه مانند سربازخانه و درب ورودی قلعه و بخش هایی از قلعه که مشرف به دریا بوده و احتمال ریزش آن وجود داشت را مرمت کردیم و امیدواریم با مرمتی که صورت می گیرد، فرصتی پیش آید تا بخش دیگری از اعتبارات را جذب کرده و این قلعه را بعنوان مکانی با خاصیت های خاص تاریخی و اهمیتی که در جزیره هرمز دارد مکانی برای ورود توریستهای داخلی و خارجی نماییم.»
با وجود این گفت وگوها به نظر می آید، در صورتیکه این مسئولان تلاش می کردند تا رضایت مردم جزیره را که خود به تنهایی اهتمام در ایجاد اشتغال در زمان حضور توریست در منطقه داشتند را جلب کنند، راه را به اشتباه رفتند و در اولین قدم بجای مرمت دیواره ها و برطرف نمودن مشکلات زیرساختی قلعه، سیل بندی بعنوان دیواره ی مرمتی جلوی قلعه پرتغالی ها ساختند!
با خالی شدن زیر قلعه، آب به فرسایش شدیدتر قلعه کمک می کند
اکنون جمشید بایرامی - مشاور گردشگری استاندار در جزیره هرمز و ایرانگرد - که بواسطه ی شیوع ویروس کرونا نتوانسته بود در طول پنج ماه گذشته به جزیره هرمز برود، در اواسط هفته سفری یک روزه به جزیره می کند و با این صحنه در قلعه ی پرتغالی ها مواجه و همان اتفاق موجب شروع اعتراض ها نسبت به مرمت این بنای تاریخی می شود.
او در گفت و گو با ایسنا، نخست به قدمتِ ۴۰۰ ساله ی قلعه اشاره می کند که توسط پرتغالی ها ساخته شده و الان به یک مکانِ توریستی برای گردشگران تبدیل گشته است و ادامه می دهد: قلعه از نظر موقعیت جغرافیایی به شکلی جانمایی شده که مشرف به بندرعباس است و خورشید از سمتِ راستِ آن طلوع و از سمتِ چپِ آن غروب می کند و برای مصالح قلعه از مرجان، سنگ هایِ منطقه و رنگ "گِلَک" یا رنگ خاک سرخ - به سبب قرارگیری معدن آن خاک – در منطقه استفاده شده است، در واقع استفاده از متریال بومی و همزیستی آن با محیط و اقلیمِ منطقه.
وی با بیان این که قلعه ی پرتغالی ها از نظر معماری بسیار اهمیت دارد، بیان می کند: این قلعه از سالن ها، رواق ها و برج دیده بانی و دیگر عناصر یک قلعه تشکیل شده بود که متاسفانه در طول ۴۰ سال قبل با بی مهری های زیاد، آن حالا فرسوده شده و در حال ریزش است، حتی برخی از لوله های توپِ قلعه در طول چند سال قبل به سرقت رفته اند و باقی مانده ها نیاز به مرمت دارند.
او به وضعیت امروزی قلعه نیز اشاره می کند که با وجود نیاز به ایجاد یک موج شکن در مقابل قلعه، این اتفاق رخ نمی دهد و با گذشت زمان بخش هایی از آن ریزش می کند و به مرور آب زیر قلعه را خالی می کند و در اثر بادهای فرسایشی و آب شور، احتمالِ ریزشِ این اثر تاریخی هم زیاد می شود.
بایرامی با اشاره به حضور مونسان - وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - در اواخر سال قبل در جزیره هرمز و دستور برای اختصاص بودجه به این اثر تاریخی با هدف مرمت، به اقداماتی که از زمان انقلاب اسلامی تا کنون در عرصه و حریم این قلعه انجام شده؛ می گوید: در سال های شرکتی خاکِ سرخِ جزیره را برای ساختِ لوازم آرایشی به دیگر کشورها می فروخت، از طرف دیگر چند سال قبل در کنار قلعه سوله ای آهنی و بزرگ قرار داده شد و همه ی خاک را از آن جا دپو کرده و منتقل می کردند که خوشبختانه سال قبل آن جمع آوری شد، هر چند اسیب زیادی به بنا وارد کرد.
قلعه را زیر خروارها سنگ پنهان می کنند!
مشاور استاندار در حوزه گردشگری در جزیره هرمز که نسبت به مرمت های در حال انجام روی دیواره ی قلعه معترض است، می گوید: به سبب وضعیت کرونا پس از حدود ۶ ماه توانستم سفری یک روزه به هرمز داشته باشم که با این وضعیت مواجه شدم؛ آمده اند با سنگ "ملون" و سیمان روی مرجان ها و سنگ های قدیمی قلعه و خاکِ قرمز را پوشانده اند، از طرف دیگر چون زیرساختِ دیواره ساروج است، با مصالح امروزی همخوانی ندارد و دیواره پس از مدت فرو می ریزد.
او با تاکید بر این که قرار بوده دیواره قلعه ایمن سازی شود و نه نو سازی؛ تاکید می کند: از طرف دیگر در طرح مرمتی شان دیواره ی قلعه را تا ارتفاع بیشتری از دیواره ی اصلی بالا برده اند، اگر این کار ادامه پیدا کند همه ی قلعه زیر خروارها سنگ پنهان می شود و دیگر اثری از آن دیده نمی گردد.
انگار جداره های تخت جمشید را سنگ می کنند!
بایرامی وضعیت امروز قلعه پرتغالی ها را مانند این می داند که جداره های تخت جمشید را سنگ کنند یا دیواره عالی قاپو را کامپوزیت می کنند و اظهار می کند: باید همه ی جداره ی بنا و متریال آنرا نگهداشت، باید این تاریخ و تمدن را نگه داریم و اجازه ندهیم کار مرمت آنها توسط افرادِ غلط صورت گیرد.
وی با اشاره به اعتراضی که به میراث فرهنگی استان هرمزگان دراین زمینه داشته است، می گوید: آنها در پاسخ اعلام نمودند «این طرح مرمت توسط میراث فرهنگی کل کشور ابلاغ گردیده است و استان فقط آنرا اجرا می کند»، در صورتیکه معتقدم چنین چیزی حقیقت ندارد، چون کارشناسان مرمت در کار خود بسیار نخبه هستند، آنها این نوع خطا را انجام نمی دهند.
او با بیان این که تا قبل از این هم به گردشگران اجازه می دادند تا از دیواره های قلعه بالا بروند، می گوید: مگر دیواره های یک قلعه ۴۰۰ ساله چه قدر می تواند وزن تحمل کند که اجازه این کار را می دهند؟ اگر هر نفر ۶۰ کیلو وزن داشته باشد، اساسا چند هزار تن فشار به دیواره های بنا آمده است، اما هیچ تدبیری برای این اتفاق هم ندارند.
مردم بومی بهتر از میراث مرمت می کردند/طالبیان دستور توقف پروژه را داد
بایرامی به رد ِ روندِ مرمتِ دیواره ی قلعه ی پرتغالی ها توسط متخصصان اهل فن و کارشناسان میراث فرهنگی و مرمت اشاره می کند و این مرمت را از دیدگاهِ ان ها یک فاجعه بیان می کند و ادامه می دهد: این اقدام یک نوع تخریب فرهنگی است، معتقدم حتی مردم بومی همانطور که ۴۰۰ سال قبل این قلعه را ساختند بهتر از کاری که امروز روی ان انجام شده، مرمت دیواره را انجام می دادند.
او در نهایت به گفت وگویش با معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی درباره ی این تخلف اشاره می کند و خبر می دهد: وی نخست قول پیگیری این اتفاق را داد و یک ساعت بعد اعلام نمود که دستور توقف پروژه را داده است و همین طور تاکید کرده تا با تشکیلِ کمیته ی بازرسی و تحقیق، ان کارشناسان جهت بررسی روند مرمت پروژه به هرمز بروند.
میراث فرهنگی، باید مستندات پیمانکار پروژه را به استانداری هرمزگان تحویل دهد
او با تاکید بر این که برمبنای خواسته ی استانداریِ هرمزگان مقرر است مدیر کل میراث فرهنگی استان، شنبه ۱۱ مرداد، همه ی مستندات را با مجوزهای صادر شده به استانداری عرضه نماید، می گوید: شخص استاندار و معاونت عمرانی استانداری از او خواسته اند تا دراین زمینه جوابگو باشد.
وی با بیان این که به نظر من هر کس تخلفی درباره ی میراث فرهنگی به چشم ببیند و آنرا اطلاع رسانی کند، «دیده بان» است، می افزاید: من خودرا دیده بان می دانم، بنا بر این به روند مرمت این بنای تاریخی و باارزش جزیره هرمز اعتراض کردم.
مشاور گردشگری استاندار در جزیره هرمز با اشاره به صحبت های مدیر کل میراث فرهنگی استان هرمزگان در خصوص این که طرح مرمت از طرف وزارتخانه در تهران به آنها داده شده است و خودشان نقشی در این مرمت ندارند، ادامه می دهد: آیا آنها طبقِ ضوابطِ طرح را در سطح استان نیز بررسی نکرده اند؟ اگر آنها به اشتباه بودن این مرمت پی برده اند باید اعلام می کردند که اجرای این طرح از نظر میراث فرهنگی استان قابل قبول نیست، مگر میراث فرهنگیِ استان، پیمانکار است که نتواند به طرح، اعتراضی وارد کند.
او با اشاره به سکوت مدیر کل میراث فرهنگی استان هرمزگان دراین زمینه، تاکید می کند: آنها موظف می باشند همه اطلاعاتِ پیمانکار را به استانداری بدهند، از پروانه دفتر مهندسیِ مشاورِ طرح گرفته تا کارشناس مرمت و شرکتی که این کار را بر عهده گرفته و رتبه ی مرمتی آن شرکت و حتی میزانِ بودجه و مراحلِ مرمتی کار. در این شرایط بنظر می رسد اتفاقاتِ رخ داده، باعثِ بروز یک تخلف بزرگ در حوزه ی معماری و مرمت آثار تاریخی بوده است.
از کارشناسان مرمت پرتغالی برای مرمت قلعه کمک بگیرید
وی با بیان این که قلعه پرتغالی ها یک میراث ملی و متعلق به ۸۰ میلیون ایرانی است، ادامه می دهد: معتقدم اگر پرتغالی ها نیز این تصاویر را ببینند متاسف می شوند، حالا در این شرایط پیشنهاد می کنم که کارشناسانِ مرمتِ پرتغالی نیز به این منطقه بیایند و در همفکری با کارشناسان میراث فرهنگی به بازسازی و مرمت این بنای تاریخی کمک کنند.
او با اشاره به ورود ۸۰۰ هزار نفر توریست به جزیره هرمز تا پیش از شیوع کرونا، اظهار می کند: گردشگری که به این جزیره می آید، اساسا برای ساحل هرمز نمی اید چون ساحل همه جا هست، اما دو برند قابل توجه هر گردشگری که به این منطقه می آید کوه های رنگی و قلعه ی پرتغالی هاست. حالا در این شرایط به چه دلیل هرمز را برای مقصد سفر انتخاب می کنند، آن هم وقتی متولیان این حوزه خود به یکی از مهمترین برندهای جزیره هرمز لطمه وارد می کنند.
بایرامی با بیان این که اقتصادِ گردشگری در هرمز بواسطه ی حضور گردشگران؛ فقر و بیکاری در جزیره حدودا از بین برده بود، ادامه می دهد: ۴۲۰ موتورِ سه چرخ گردشگر را در این منطقه جابجا می کردند، اگر هر کدام، نان آور یک خانواده چهار نفره هم باشد، در واقع دوهزار نفر از حمل گردشگر در این جزیره تامین می شد که با این روندِ کاری، می توان گفت چیزی حدود ۵۰۰ خانوار گرفتار فقر می شود و باز کارشان به دولت می افتد، آن هم در شرایطی که تا امروز هیچ سرمایه گذاری برای ایجاد اشتغال و نان آوری این مردم انجام نداده بودیم و آنها خود دست به کار بودند، سفره ی آنها را کور کردیم و اگر مرمت قلعه به همین روش ادامه یابد، دیگر گردشگری وارد نمی گردد که بخواهد از قلعه دیدن کند.
جزیره هرمز
منبع: آثارنیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب