آهای گنج یاب، فلزیاب، عتیقه!
داستانِ تبلیغ برای گنج یاب، فلزیاب و موارد مشابهش در فضای مجازی درست شبیه همان فریادهای دوره گرد محلی است كه وقت و بی وقت در بلندگوی دستی اش فریاد می زد «آهای خونه دار و بچه دار، زنبیل رو بردار و بیار».
باور ندارید، با جست وجوی کوتاهی با کلمات کلیدیِ «گنج»، «فلزیاب» یا «عتیقه» در فضای مجازی به خصوص اینستاگرام نتیجه را بررسی کنید؛ انگار در دنیا فریاد می زنند «تاریخِ کشور را می فروشیم».
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، داستانِ این روزها فقط خرید و فروش دستگاه فلزیاب نیست، حالا که بی حوصلگی مُدِ این روزهای کرونایی شده و فعالیت و کسب و کار در فضای مجازی رونقِ بیشتری دارد، بطور قطع راه برای تبلیغات هم در این فضا هموارتر شده است. از تبلیغات بجا برای گذران زندگی که بگذریم، تبلیغاتِ غیرمجازی که به خرید و فروشِ آلاتِ کشفِ گنج در این فضا به وفور به چشم می آید و هر روز بیشتر از روز گذشته مشتری های خاص خویش را جذب می کند، دل نگرانی های زیادی را برای فعالان حوزه میراث فرهنگی به دنبال داشته است.
راهِ هموار و رشدِ به سرعتِ فعالیتِ صفحه های مجازی را که به سادگی در این حوزه وارد می شوند می توان به چشم دید، اما به نظر می آید سهمِ این راه در پیشگیری از این دست فعالیت ها با عنایت به قوانین موجود برای متولیانِ میراثی آن قدر کم است که دل شان به قوانینِ ناقصِ این حوزه خوش است و فقط نسبت به اجرای قانونی در این حوزه تاکید دارند.
ازاین رو احتیاج به تشدیدِ نظارت های کمرنگِ میراث فرهنگی طبق تعریفی که در صدور مجوز برای خرید و فروش این نوع دستگاه ها در ضوابط خود دارند، به شدت احساس می شود؛ هر چند اخبار منتشرشده در طول چند ماه گذشته از وجود این نظارت ها خبر می دهند، نظارت هایی که رفتارها در سطح جامعه و فضای مجازی آنرا کمتر نشان داده است.
با این وجود هنوز صفحه های فعالی هستند که بطور قطع باید نظارت های بیشتری روی آنها صورت گیرد. روی صفحه هایی که یکی نقطه زن صوتیِ تصویری از سکه های قدیمی می فروشد، یکی ردیاب شعاع زن، یکی فلزیاب تصویری، یکی روش های گمانه زنی را توضیح می دهد، یکی بهترین روش تخریب پلمب و یکی روش تعیین اصالت شیء و دیگری که تعداد فالوئرهایش از چندهزار گذشته، با انتشار فیلم، شخص پتک به دستی را نشان داده است که در حال کوبیدن به بدنه سنگی است و می نویسد «برش سنگ که می گیم یعنی این» و نکته جالب ترش تاکید اغلب این صفحات بر این جمله است؛ «مواظب کلاهبرداران باشید»!
بارزترین این اتفاق را همین چند ماه قبل رسانه ها منتشر نمودند از فعالیتِ شخصی که با انتخابِ نامِ یکی از کارآگاه های تخیلی بلژیکی برای خود در فضای مجازی، نه تنها دنبال کنندگان زیادی برای صفحه اش جمع کرده که با برگزاری کلاس های حضوری در ایام کرونایی چگونگی کشف گنج و درآوردن آن و دیگر موارد در ارتباط با این اتفاق را آموزش می دهد، البته هر چند یگان حفاظت میراث فرهنگی برای مدتی اعلام می کند که او تحت تعقیب است، اما نکته جالب توجه فعالیت ادامه دار وی در این فضاست آن هم در حالیکه متولیانِ میراثی همچنان نسبت به نظارت شدید روی این نوع صفحه ها تاکید دارند.
اما به نظر می آید قوانین هنوز در این شرایط یکی هستند و همه آنها در حال اجرایی شدن سفت و سخت و دقیق!
فلزیاب را فقط قاچاقچیان آثار تاریخی استفاده نمی کنند
ابراهیم شقاقی - مدیرکل حقوقی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - در گفتگو با ایسنا می گوید: در «قانون لزوم دریافت مجوز برای ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از دستگاه فلزیاب» مصوب مجلس شورای اسلامی تاکید و تایید شده که هر گونه صدور مجوز برای واردات، ساخت، تبلیغ، حمل، نگهداری و خرید و فروش و استفاده دستگاه فلزیاب باید از جانب سازمان میراث فرهنگی (در گذشته) و وزارت میراث فرهنگی (کنونی) صادر شود.
او ضمن اشاره به این که هیات وزیران در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۲ آئین نامه ای اجرایی برای این اتفاق وضع کرده و به سازمان وقت میراث فرهنگی ابلاغ کرده است، ادامه می دهد: در ماده یک آن آئین نامه اجرایی به صورت مشخص گفته شده که وزارت صنایع و معادن مکلف است تا ضوابط اعلام شده از جانب سازمان میراث کشور را به هنگام ثبت اعلامیه تاسیس به متقاضیانِ ساخت دستگاههای فلزیاب (از نظر ساختی داخلی) ابلاغ کند. ضابطه هایی در این حوزه وجود دارد که وزارت صنایع باید آنها را ابلاغ و در قالب آنها اقدام نماید. از طرفی صدور پروانه بهره برداری برای واحدها منوط به موافقت سازمان میراث است که در ماده دو آئین نامه اجرایی هم تاکید شده تا خرید، خروج، نگهداری و استفاده از دستگاههای فلزیاب منوط به دریافت مجوز از میراث فرهنگی است.
او اما روندِ نظارت و اجرای این قوانین را این طور توضیح می دهد: این آئین نامه دستورالعملی در حدود ۱۵ سال قبل، با موضوعیت «دستورالعمل اجرای آئین نامه اجرایی» تصویب و در آن مشخص شد که «متولی واحد مربوط در سازمان میراث برای اجرای آنها یگان حفاظت سازمان (وقت) است»، البته آن دستورالعمل قدیمی است و برخی موارد در آن دیده نشده است و الان در دستور کارِ اداره کل حقوقی برای تدوین و به روزرسانی قرار دارد.
شقاقی ضمن اشاره به روند به روزرسانی این قوانین، از گرفتن پیشنهاد از یگان حفاظت برای تکمیل قوانین در این آئین نامه خبر می دهد و می افزاید: بعد از آن برپایه دستورالعمل نهایی و با ابلاغ وزیر اعلام می شود و در ادامه یگان حفاظت متولی اجرایی کردن آن قوانین است که تا کنون هم اجرا شده اند.
او از ضبط و مصادره تعداد زیادی فلزیاب کشف شده از خرید و فروش های غیرمجاز و حفاران آثار تاریخی خبر می دهد و می گوید: حالا باید به فکر چگونگی استفاده از ان ها باشیم، در عین این که نمی توان جلو تولید آنها را گرفت. انجام این کار درست مانند این است که جلو تولید کارد و چاقو را در کشور بگیریم و بگوییم این ابزارآلات سبب کشتن افراد در کشور می شود، در حالیکه باید توجه کرد نیازمندی کشور در دستگاه هایی مانند وزارت دفاع، وزارت راه و حتی کارخانه های تولیدی بالاست.
او با تکیه بر این که مجوز عرضه دستگاه فلزیاب به اشخاص و دستگاه ها توسط میراث فرهنگی صادر می شود، بیان می کند: با این وجود تبلیغ فلزیاب کاری غیرقانونی می باشد که میراث فرهنگی جلو آنرا می گیرد.
او همینطور درباره عملکرد یگان حفاظت میراث فرهنگی نسبت به رفتار شخصی با نام مستعار پوآرو در فضای مجازی در چند ماه گذشته، از ورود یگان میراث فرهنگی در این حوزه و انجام اقدامات قضایی خبر می دهد، اما درباره رفتار ادامه دار این شخص در فضای مجازی تاکید می کند این رفتار بطور قطع پیگیری و با آن برخورد قضایی مناسب می شود.
مدیر کل حقوقی وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه همینطور از ابلاغیه وزیر میراث فرهنگی به یگان حفاظت در یکی دو سال قبل خبر می دهد که در آن تاکید شده یگان هم با قوه قضاییه تعامل کرده تا در فضای مجازی این روند بررسی شود و نه تنها تبلیغ فلزیاب در فضای مجازی جرم ضد میراث در نظر گرفته شود، بلکه یگان حفاظت وزارتخانه میراث فرهنگی این اختیار را پیدا کرده تا با هماهنگی پلیس فتا نسبت به مسدود کردن چنین صفحه هایی اقدام نماید.
او حساسیت های ایجادشده در کشور نسبت به میراث فرهنگی را خیلی خوب ارزیابی می نماید و ادامه می دهد: باید به این نکته هم توجه کرد که خیلی از صنایع و کارخانجات نیازمند این دستگاه هستند، مثلا اگر این دستگاه نباشد امکان دارد وقتی بیسکویت گاز می زنید، داخل آن براده آهن باشد.
شقاقی دستگاه هایی مانند فرودگاه ها، سازمان آب، وزارت راه و دستگاههای قضایی را همچون نهادهایی می داند که لازمه کارشان استفاده از دستگاه فلزیاب است و تاکید می کند: باید این دستگاه بگونه ای وارد چرخه استفاده گردد که مطمئن شویم در چرخه معیوب قرار نگرفته و از آن استفاده غیرمجاز نمی گردد.
قوانینی که از ابتدا برای فعالیت فلزیاب تصویب شدند
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، هیات وزیران اواخر اردیبهشت سال ۸۲ به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، ماده واحده قانونی را به تصویب رساند که بر مبنای آن، لزوم دریافت مجوز برای ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از دستگاه فلزیاب تشریح شد. در آن زمان، وزارت صنایع و معادن مکلف شد ضوابط اعلام شده از جانب سازمان میراث فرهنگی کشور را هنگام ثبت اعلامیه تاسیس، به متقاضیان ساخت دستگاههای فلزیاب ابلاغ کند. در انتها این بند آمده بود که صدور پروانه بهره برداری برای این واحدها منوط به موافقت سازمان میراث فرهنگی کشور خواهد بود.
۲۱ خرداد ۱۳۸۶، «تبلیغ فلزیاب ممنوع شد»؛ علیرضا کریمی ـ مدیرکل دفتر تبلیغات و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ با بیان ممنوعیت تبلیغ دستگاههای فلزیاب بدون دریافت مجوز قانونی اظهار داشت: بر مبنای آئین نامه اجرایی قانون لزوم دریافت مجوز برای ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از دستگاه فلزیاب، تبلیغ دستگاههای فلزیاب از راه رسانه های عمومی، مطبوعات، چاپ و نشر پوستر و سایر روش های تبلیغاتی فقط با مجوز سازمان میراث فرهنگی کشور امکان پذیر است.
هفت سال بعد یعنی ۲۴ خرداد ۱۳۹۳ محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - اعلام نمود «دستگاه های مسوول پیش نویس قوانین چگونگی برخورد با فلزیاب را تهیه کرده اند و مقرر است تا چندماه دیگر اعلام گردد. در این پیش نویس مشخص شد که دستگاههای انتظامی و امنیتی چگونه باید با این پدیده برخورد کنند، حتی مطالعاتی هم برای برخورد کشورهای دیگر با این پدیده انجام شده است.
۱۸ اسفند همان سال، سرهنگ پاسدار محمد کربلایی حریری - فرمانده وقت یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - قوانین فلزیاب و جرایم در رابطه با حفاری غیرمجاز را در ۲۱ بند اعلام نمود.
۲۴ آبان ۱۳۹۵، ششمین کارگروه اجرایی قانون فلزیاب برای کنترل بیشتر در خرید و فروش این وسیله با حضور دستگاههای مختلف برگزار گردید که سردار امیر رحمت الهی - فرمانده یگان حفاظت - ضمن اشاره به اهمیت رفع موانع موجود در اجرای دقیق آئین نامه اجرایی «قانون ضرورتِ گرفتن مجوز ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده دستگاههای فلزیاب»، بر ضرورت تهیه اساسنامه تیپ شرکتهای فعال در زمینه انواع فلزیاب، تهیه و تدوین دستورالعمل، شرایط و فرایند صدور و لغو مجوز دستگاه فلزیاب، پیشگیری از چاپ آگهی های غیرمجاز فلزیاب در چاپخانه ها، تشدید فیلترینگ پیامک ها و سایت های اینترنتی غیرمجاز تبلیغات فلزیاب، ارسال نیازمندی های صنف های مجاز به سازمان، رعایت ضوابط سازمان میراث فرهنگی در زمان ثبت اعلامیه، تاسیس و صدور پروانه بهره برداری و جواز تاسیس از جانب متقاضیان ساخت دستگاه فلزیاب بعنوان راهکارهای اساسی رفع موانع اجرایی آئین نامه مذکور تصریح کرد.
با وجود تصویب قوانین، برگزاری این نوع نشست ها و تهیه دستورالعمل هایی برای پیشگیری از فعالیتهای غیرمجاز در حوزه خرید و فروش فلزیاب، نکته قابل توجه در این راه را می توان استفاده دوجانبه از فضای مجازی برای میراث فرهنگی دانست؛ یکی در راه حفاظت از میراث کشور که در صورت تخریب یا اخطار برای تخریبِ آن اولین خبرها معمولا از این دریچه منتشر می شود و از طرفی همین مسیر به راهی برای آموزش چگونگی تخریب آثار تاریخی تبدیل گشته است.
می توان شرایط کنونی در این حوزه در میراث فرهنگی را با این جمله به معنای دقیق تر نشان داد؛ «میراث فرهنگی در این راه شیپور را از سر گشادش می زند»، آن قدر که بی تفاوتی را برای حفاظت از این میراث زیادتر می کند و تخریب هایش رو به افزایش می رود.
منبع: asarnews.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب